Zawartosc kobaltu, molibdenu, tytanu, cyrkonu i wanadu w osadach posciekowych oraz glebach w warunkach rolniczej ich utylizacji

W badaniach porównywano zawartość pięciu mikropierwiastków w osadach pościekowych pochodzących z dwóch grup oczyszczalni ścieków tj. z terenów uznanych za ekologicznie czyste (10 miejscowości Pojezierza Mazurskiego) oraz zagrożonych (3 duże aglomeracje miejskie: Gdańsk, Katowice i Warszawa). Dla określenia możliwości akumulacji tych metali w glebach założono doświadczenie wazonowe, w którym do gleby wnoszono jednakowe w przeliczeniu na suchą masę ilości osadów. Odpowiadały one w przeliczeniu na 1 ha 75 tonom suchej masy. W wazonach uprawiano kolejno: burak liściowy, sałatę, szpinak, rzodkiewkę, cebulę, burak ćwikłowy oraz koper. Prowadzono je bez przerwy, niezależnie od pory roku 16 miesięcy. Oznaczenia koncentracji: Co, Mo, Ti, Zr i V wykonano w glebie przed założeniem doświadczenia, po zbiorze pierwszej oraz ostatniej rośliny. Badania wykazały, że zdecydowanie większym stężeniem metali charakteryzowały się osady pochodzące z dużych aglomeracji miejskich niż z Pojezierza Mazurskiego. Zawierały one 10-krotnie więcej molibdenu, prawie 2-krotnie kobaltu i tytanu oraz 1,3-krotnie cyrkonu i wanadu. Tendencje do akumulowania analizowanych mikropierwiastków w glebach stwierdzono tylko po zastosowaniu osadów powstających w wyniku oczyszczania ścieków przemysłowych.

In the studies contents of five trace elements in sewage sludges sampled from two groups of sewage treatment plant were compared: first from ecologiaclly clean area (10 locatilies within Mazurian Lakeland) and polluted (three big cities: Gdańsk, Katowice i Warszawa). To study the possibility of these trace metal accumulation in soil pot trail was established. Soil was amended with equal rate of sewage sludges i.e. 75 tons DM per hectare. During 16 months of studies following vegetable crops were grown: Swiss chard, lattuce, spinach, small radish, red beet and dill. Analyses of Co, Mo, Ti, Zr and V concentrations were done before the experiment and after harvest of the first and the last crop. In our studies remarkably higher concentration of metals was found in sludges sampled from big cities than from Masurian Lakeland Region. In these sludges 10 times more molybdenum, 2 times more cobalt and titanium and 1,3 more zirconium and vanadium was found. Tendency to accumulation of analysed trace metals was found only after application of sludges of industrials sewage water.