Dwukierunkowy rozkład sum kwadratów w analizie zmienności plonowania rodów bobiku [Vicia faba L.]

Do oceny zmienności plonowania rodów bobiku i jego komponentów wykorzystano procedurę Eatona (Two-Dimensional Partitioning - TDP), będącą kompilacją metod regresji wielokrotnej i analizy wariancji. Zastosowano dwukierunkowy podział sum kwadratów według komponentów plonu (jeden kierunek) i źródeł zmienności wyszczególnionych w analizie wariancji (drugi kierunek), Stwierdzono, że cechą, która w głównym stopniu determinowała plonowanie rodów bobiku była liczba węzłów owocujących; jednakże wśród analizowanych komponentów plonu, charakteryzowała się ona największą podatnością na wpływy środowiskowe. Zasugerowano, że liczba węzłów owocujących mogłaby być cechą wskaźnikową w selekcji wysoko plonujących rodów bobiku. Przejrzyste i łatwe do interpretacji końcowe, tabelaryczne zestawienie wyników przesądza o dużej użyteczności metody TDP zarówno w doświadczalnictwie hodowlanym jak i analizie komponentów plonu z innych typów doświadczeń rolniczych.

The paper presents the application of Eaton's two-dimensional partitioning method (TDP) in yield component analysis of field bean strains. The sums of squares from multiple regression and ANOVA have been split into a two-dimensional table to show the independent effects of each analysed trait on yield and their sums of squares according to the variation sources of the analysis of variance scheme. Among the analysed traits, the number of nodes with pods turned out to be the main character affecting field bean yielding but also the trait that may be strongly affected by environmental conditions. The number of nodes with pods might be considered as a selecting character of high potential yielding of field been strains. A concise tabular presentation and simple interpretation of data point to the usefulness of the TDP in an evaluation of the data from both the breeding trials and other agricultural experiments.