Directional changes in communities of the bottom macrofauna against the background of changing hydrochemical parameters of the River Vistula, above the Goczalkowice Reservoir [ southern Poland ]

On the basis of data from many years an increase was found in the degree of mineralization and fertility of the water of the River Vistula. Quantitative and qualitative changes in the bottom macrofauna against the background of changing physico-chemical conditions of the River Vistula were shown by a constant increase in the share of larvae of Chironomidae and Oligochaeta and a decrease in that of Ephemeroptera and Plecoptera.

Celem pracy było ukazanie trendu zmian ilościowych i jakościowych makrofauny dennej w wieloleciu w rzece Wiśle na tle zmieniających się warunków fizyko-chemicznych jej wody. Badania prowadzono na jednym stanowisku położonym 3 km przed zbiornikiem Goczałkowice (ryc. 1). Stwierdzono niewielki wzrost elektrolitów w składzie jonowym wody wiślanej. Ogólna suma równoważników chemicznych podstawowych kationów i anionów w wodzie Wisły wzrosła o około 35% (ryc. 2A). W analizowanym okresie wzrosła też żyzność wody Wisły (ryc. 2B, C), a zawartość materii organicznej wyrażona utlenialnością nie uległa istotnej zmianie (ryc. 2D). W całym okresie badań najwyższą liczebność i biomasę tworzyły larwy Chironomidae (ryc. 3, 4). Dominacja tej grupy wzrastała z upływem lat (tabela I). Wyróżniono w niej 15 taksonów. Drugą, nieco mniej liczną grupą były Ephemeroptera. Ich liczebność i biomasa jednak z roku na rok malała. Larwy Plecoptera spotykano głównie w latach 1969-1970 i 1976-1979, natomiast w następnych latach badań stwierdzano je rzadko, a w 1991 r. nie notowano ich w ogóle. W 1991 r. stwierdzono liczniejsze występowanie Trichoptera, Oligochaeta, Hirudinea i Ceratopogonidae. Opisane zmiany dowodzą, że zmienił się chemiczny i biologiczny charakter rzeki.