Analiza interakcji genotyp-środowisko dla pszenicy ozimej z wykorzystaniem metody graficznej biplot typu GGE. Część I. Metodyka

Biplot typu GGE jest graficzną metodą analizy tzw. efektów GGE, tzn. efektów głównych genotypów połączonych z efektami interakcji genotypowo-środowiskowych. Odpowiednio skonstruowany rysunek składa się z punktów (wektorów) na płaszczyźnie, z których część reprezentuje genotypy, a część środowiska. Efekty typu GGE są funkcjami długości wektorów i kątów między nimi. Zatem analiza interakcji genotypowo-środowiskowych polega na interpretacji własności geometrycznych i trygonometrycznych obiektów płaszczyzny. W pracy przedstawiony został proces konstrukcji biplotu typu GGE oraz podstawowe możliwości interpretacyjne tego biplotu (porządkowanie efektów GGE, szukanie genotypu o największym efekcie GGE w danym środowisku, wyznaczanie genotypów stabilnych oraz tzw. genotypu idealnego). Metoda została przedstawiona na przykładzie analizy danych dla plonu czterech rodów pszenicy ozimej w jednorocznej serii doświadczeń w siedmiu miejscowościach.

GGE biplot is a graphical method of analysis of the so-called GGE effects, i.e. main genotype effects combined with genotype-environment interaction effects. A suitably constructed graph consists of points (vectors) on a plane, some of them representing genotypes, the other environments. GGE effects are functions of vector lengths and angles between the vectors. Therefore, analysis of genotype-environment interactions is based on interpretation of geometrical and trigonometric properties of plane objects. In the paper the process of constructing GGE biplot was presented together with some examples of interpretation of the biplot (sorting GGE effects, searching for the genotype with maximum GGE effect in a fixed location, determining stable genotypes and the so called ideal genotype). The method has been illustrated by data concerning yield of four genotypes of winter wheat in one-year multi-environmental trials (7 locations).