Efekty toksycznego dzialania olowiu i wybranych insektycydow fosforoorganicznych w organizmie szczura. I. Zmiany w aktywnosci fosfatazy alkalicznej [ALP] oraz stezeniu glukozy w surowicy szczurow narazonych na olow, fenitrotion i foschlor oraz olow z fenitrotionem i olow z foschlorem

W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczące wpływu ołowiu, fenitrotionu i foschloru na aktywność fosfatazy alkalicznej (ALP) i stężenie glukozy w surowicy krwi szczurów w różnych okresach czasu po intoksykacji pojedynczej oraz mieszanej. Po jednorazowym poda­niu fenitrotionu lub foschloru w dawce 50 mg/kg m.c. obserwowano istotny wzrost aktywności fosfatazy alkalicznej w surowicy w porównaniu z wartością grupy kontrolnej. W grupach zwierząt zatruwanych ołowiem i fenitrotionem aktywność ALP w początkowej i końcowej fazie eksperymentu była wyższa w stosunku do aktywności tego enzymu u szczurów narażonych wyłącznie na ten insektycyd, a w przypadku intoksykacji ołowiem i foschlorem prawie we wszystkich okresach doświadczenia - obniżona. Poziom glukozy był podwyższony u szczurów, którym podano wyłącznie fenitrotion, a zwłaszcza między 6. a 24. godziną eksperymentu. Wcześniejsza aplikacja ołowiu przed fenitrotionem spowodowała istotny spadek poziomu tego parametru w tym okresie. W grupach szczurów zatruwanych foschlorem oraz ołowiem i foschlorem stężenie glukozy ulegało niewielkim wahaniom, z tendencją spadkową w stosunku do kontroli. Jedynie po dawce frakcjonowanej Pb(II) i foschlorze, w 7. i 21. dniu wystąpił wzrost poziomu glukozy w porównaniu z kontrolą, a w 12. godz., 7. i 21. dniu w stosunku do zwierząt narażonych wyłącznie na foschlor.

This paper describes the influence of lead, fenitrothion and foschlor on alkalic phosphatase (ALP) activity and the concentration of glucose in rat blood serum in different periods of time after individual or mixed intoxication. After a single dose of fenitrothion or foschlor of 50 mg/kg (body weight) a significant increase in alkalic phosphatase activity was observed in serum when compared with the control group values. In the group of animals intoxicated with lead and fenitrothion, the ALP activity in the initial and final phase of the experiment was higher than the activity of this enzyme in rats intoxicated with only one insecticide. And in the case of intoxication with lead and foschlor, the activity was lowered in almost all experiment phases. The glucose concentration was elevated only in rats that were poisoned with fenitrothion itself and particularly between the 6th and the 24th hour of the experiment. The previous applica­tion of lead prior to fenitrothion resulted in a significant fall in the glucose level during this period. In rats intoxicated with foschlor as well as with lead and foschlor, the glucose concentration did not change significantly but had a tendency to fall compared with the control group. Only after the fractionated dose of Pb (II) and foschlor on the 7th and 21th day was the glucose level higher than the control values and in the 12th hour of the 7th and 21th day compared to animals intoxicated only with foschlor.