Murawa kserotermiczna z zawilcem wielkokwiatowym Anemone sylvestris L. na Pogorzu Przemyskim

W pracy opisano cenną murawę kserotermiczną ze związku Cirsio-Brachypodion pinnati odnalezioną w Makowej (środkowa część doliny Wiaru). W zbiorowisku tym stwierdzono liczne występowanie zawilca wielkokwiatowego Anemone sylvestris oraz dwóch innych gatunków wymienionych w Czerwonej Księdze Karpat Polskich: pępawy różyczkolistnej Crepis praemorsa i prosienicznika plamistego Hypochoeris maculata. Odnotowano tu także 13 innych gatunków objętych ochroną prawną (m.in.: storczycę kulistą Traunsteinera globosa, storczyka męskiego Orchis mascula, gółkę długoostrogową Gymnadenia conopsea, lilię złotogłów Lilium martagon) oraz liczne interesujące gatunki kserotermiczne (bodziszek czerwony Geranium sanguineum, oman szorstki Inula hirta, tymotkę Boehmera Phleum phleoides, głowienkę wielkokwiatową Prunella grandiflora, koniczynę długokłosową Trifolium rubens, przetacznika ząbkowanego Veronica austriaca). Przeanalizowano trudności związane ze skuteczną ochroną zbiorowisk kserotermofilnych w związku z zaniechaniem użytkowania. Wskazano także znaczenie wiosennego wypalania traw dla zachowania tych zbiorowisk

The middle course of the Wiar river valley between Posada Rybotycka and Huwniki is well known as a species abundant xerothermic grassland area (Fig. 1). The paper describes valuable semi-dry grassland of Cirsio-Brachypodion pinnati alliance found on the hill in south-eastern part of Makowa village (Fig. 2. 3). This community occupies the area of 2.1 hectares. The characteristic feature of the community is vast phenological variability which reveals in entirely different look of the place over the year as a result of differences in blossoming periods of the species occurring here (Fig. 4). Among the protected plants following species have been recorded here: snowdrop windflower Anemone sylvestris, round-headed orchid Traunsteinera globosa, early purple orchid Orchis mascula, fragrant orchid Gymnadenia conopsea, martagon lily Lilium martagon, cross gentian Gentiana cruciata, common columbine Aquilegia vulgaris, alpine squill Scilla bifolia, carthusian pink Dianthus carthusianorum, field restharrow Ononis arvensis, autumn crocus Colchicum autumnale, cowslip Primula veris, common twayblade Listera ovata, alder buckthorn Frangula alnus. There have also been recorded several interesting xerothermic plant species found for the first time in the Suchy Obycz mountain group. In this group following species deserve to be noticed: leafless hawk’s beard Crepis praemorsa, bloody cranesbill Geranium sanguineum, Irish fleabane Inula salicina, purple-stem catstail Phleum phleoides, large selfheal Prunella grandiflora, red feather clover Trifolium rubens. The article also discusses the systematic position of xerothermic grasslands in this region. In the absence of species characteristic of the associations this grasslands was broadly delimited as the community with Brachypodium pinnatum of Cirsio-Brachypodion pinnati alliance. The significant area of abandoned grasslands on the Przemyskie Foothills is threatened by secondary succession. In order to protect this valuable habitats and largest population of the snowdrop windflower in the Polish Carpathians, it is necessary the active conservation as a reserve or ecological grounds. Extensive grazing, controled burning and late mowing have been proposed as a method of conservation