System wspomagania decyzji optymalizujących rozwój marginalnych obszarów wiejskich

W artykule została przedstawiona problematyka związana z wybranymi aspektami tworzenia systemu wspomagającego decyzje optymalizujące rozwój marginal­nych obszarów wiejskich. Prezentowany tutaj, oparty na systemach informacji przestrzen­nej, system wspomagania decyzji może stanowić doskonałe narzędzie ułatwiające opraco­wywanie strategii rozwoju marginalnych obszarów wiejskich, pomagające zaoszczędzić czas i pieniądze, a przede wszystkim umożliwiające wdrożenie zasad zrównoważonego rozwoju, dzięki swoim zdolnościom do wyznaczania długoterminowych symulacji efektu ludzkiego oddziaływania na środowisko. Może też być pomocny w wyznaczaniu kierunków rozwoju restrukturyzowanych obszarów wiejskich, w ocenie efektów programów ochron­nych, programów wspierających czy też programów łagodzących socjalne i ekonomiczne problemy. Technologia GIS stanowi w tym systemie naturalną ramę dostarczającą dogod­nego sposobu analizowania i reprezentowania informacji powiązanej z komponentami przestrzennymi oraz architektury, zarządzania danymi, pozwalającą integrować ekstremal­nie różne typy informacji oraz wiedzę ogólną ze szczegółową. Najważniejszym elementem prezentowanego systemu wspomagania decyzji jest połączony z systemem informacji geo­graficznej system ekspertowy, pozwalający przechowywać w formie reguł skomplikowaną wiedzę o procesach przyrodniczych, ekonomicznych i społecznych, która przy zastosowa­niu specjalnie opracowanego algorytmu jest łączona z wiedzą o formach przyrodniczych i antropogenicznych przechowywaną w specjalnie zaprojektowanej bazie danych. Niniejszy artykuł stanowi studium, w którym przedstawiono opis poszczególnych elemen­tów sytemu i zasadność wyboru prezentowanych rozwiązań.

This article presents issues related to the development of a system supporting decision-making concerning optimization of development of marginalized rural areas. The described decision-making support system, based on the spatial information systems, could constitute a perfect tool for facilitating the preparation of developmental strategies of mar­ginalized rural areas, for saving money and time and above all for the implementation of the sustainable development principles and for determining long-term simulations of the human effect on the environment. This system can also help in the determination of the de­velopmental directions of restructured rural areas and in the evaluation of the effectiveness of the following types of programs: protective, support or easing of social and economic problems. The GIS technology in this system constitutes a natural frame which provides a comfortable method of analysis and representation of information connected with the spa­tial and architectural components, data management, allowing the integration of extremely different types of information as well as detailed and general knowledge. The expert system connected with the geographic information system is the most important element of the described decision-making support system. It allows to store complicated knowledge on the natural, economic and social processes in the form of rules. Using a specially developed algorithm, this knowledge is combined with knowledge of natural and anthropogenic forms stored in a specially designed database. This study describes the particular elements of the system and justifies the selection of the presented solutions.