Tytuł pozycji:
Ochrona przestrzeni staromiejskich – o potrzebie przełamania ograniczeń pojęciowych utrwalonych w ustawach o ochronie zabytków
Przestrzenie w miastach historycznych – ulice, place, dziedzińce – zawierają elementy o zabytkowej wartości, dlatego powinny być przedmiotem ochrony konserwatorskiej, pełniąc jednocześnie funkcje użytkowe. Współcześnie narasta potrzeba modernizacji przestrzeni publicznych. Konieczne jest zatem opracowanie standardów ich modernizacji, przy jednoczesnym poszanowaniu wartości zabytkowych. Czynnikiem ograniczającym ochronę miejskich przestrzeni historycznych jest ich status – nie są postrzegane jako jednostki, które powinny być przedmiotem kompleksowej analizy i ochrony. Ważną tego przyczyną jest sposób ujęcia przestrzeni historycznych w ustawach dotyczących ochrony zabytków – ustawy są oparte na tradycyjnej koncepcji zabytku postrzeganego jako pojedynczy obiekt. Ograniczyło to identyfikację obszarowych zabytków jako odrębnego przedmiotu ochrony. Dlatego w nowelizacji ustawy o ochronie zabytków zasadne jest dodanie przestrzeni publicznych do wymienianych grup typologicznych zabytków.
Spaces in historic towns—streets, squares, courtyards— contain elements of heritage value and should therefore be subject to conservation protection while simultaneously fulfilling their functional roles. Today, there is an increasing need to modernize public spaces. It is essential to develop standards for their modernization that respect their heritage values. A significant factor limiting the protection of historic urban spaces is their current status—they are not recognized as entities that require comprehensive analysis and protection. An important reason for this is the way historic spaces are addressed in heritage protection legislation, which is based on a traditional concept of heritage as singular structures. This approach has limited the identification of area-based heritage as a distinct subject of protection. For this reason, it would be justified to include public spaces in the list of typological groups of heritage assets in future amendments to Monument Protection and Preservation Act.
Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025)
