Citizenship behaviors in the workplace: the relationships between psychological capital and Leader-Member Exchange. The mediating role of organizational justice and job satisfaction

The purpose of this article is to describe and explain how the positive qualities characterizing employees, e.g. optimism, hope, resilience, self-efficacy (defined as Psychological Capital) and relations, referred to as Leader-Member Exchange (LMX), enable to forecast the readiness of employees to engage in behaviors exceeding the frames of formal work duties. The reference literature indicate that dispositions of an individual, similarly to relations with supervisors, may provide a good factor for forecasting work behaviors, however, only if the attitudes of employees are intermediate variables. Consequently, a hypothetical model of linear dependencies was established, where Organizational Justice and Job Satisfaction were mediators of relations between independent variables and a dependent variable. The model was then subject to empirical verification. The conducted analyses (based on 226 surveys) show significantly small correlations between Psychological Capital and LMX and an OCB. Nevertheless, these variables explain well the readiness to engage in behaviours exceeding the frames of work duties, if Organizational Justice and Job Satisfaction are applied as complementary mediators. At the same time, it was indicated that the variable, which directly explains employee citizenship behaviors is job satisfaction.

---

Celem artykułu jest ukazanie i wyjaśnienie, w jaki sposób pozytywne cechy pracowników (kapitał psychologiczny), tj. optymizm, nadzieja, odporność i poczucie samoskuteczności, a także relacje wymiany pracownik-przełożony wyzwalają gotowość jednostek do podejmowania aktywności wykraczającej poza formalnie zdefiniowaną rolę zawodową. Przesłanki teoretyczne wskazują, że dyspozycje jednostek, podobnie jak relacje pracowników z przełożonymi mogą stanowić dobry predyktor zachowań jedynie w sytuacjach, gdy jako zmienne pośredniczące (mediatory) ujmuje się postawy jednostek. Na podstawie analizy dotychczasowego dorobku badawczego skonstruowano model teoretyczny, zawierający bezpośrednie i pośrednie (mediująca rola sprawiedliwości organizacyjnej i satysfakcji z pracy) związki przyczynowe, który następnie poddano empirycznej weryfikacji. Na postawie badań na populacji 226 osób wykazano, że kapitał psychologiczny i LMX w sposób umiarkowany korelują z zachowaniami obywatelskimi (OCB). Okazuje się jednak, że zmienne te wyjaśniają OCB w sposób pośredni, poprzez mediację sprawiedliwości organizacyjnej i satysfakcji z pracy. Wykazano jednocześnie, że zmienną bezpośrednio tłumacząco zachowania obywatelskie jest satysfakcja z pracy.