Litostratygrafia, środowiska sedymentacji i zarys diagenezy węglanów dewonu i karbonu w rejonie Rajbrotu i Tarnawy (wyniesienie podkarpackie)

Badania oparte na ograniczonym materiale rdzeniowym i pomiarach geofizyki otworowej pozwoliły na wyróżnienie w rejonie Rajbrotu i Tarnawy sześciu nieformalnych jednostek litostratygraficznych w utworach węglananowych dewonu i dolnego karbonu. Spośród wyróżnionych jednostek co najmniej jedna, złożona z ciemnych marglistych wapieni spikulowych z krzemieniami, reprezentuje szeroko rozprzestrzeniony poziom korelacyjny. Jest on związany ze zdarzeniem transgresywnym rejestrowanym w górnym turneju rejonu Krzeszowic. Najbardziej kompletny profil badanej serii węglanowej o miąższości około 1100 m występuje w otworze Rajbrot 2. W profilu otworu Tarnawa 1 erozja poprzedzająca sedymentację klastyków karbońskich (kulm) usunęła około 150-metrową warstwę utworów węglanowych. Implikuje to silną lokalną zmienność zjawisk wypiętrzania i erozji w późnej części wczesnego karbonu. Sedymentacja badanych utworów odbywała się na ogół w ramach systemów depozycyjnych platformy i rampy węglanowej, a jedynie okresowo w warunkach głębszego szelfu z depozycją ilasto-wapienną. Korelacja blisko siebie położonych profili ujawnia silną oboczną zmienność procesów późnej, mezogenetycznej dolomityzacji, która najprawdopodobniej nastąpiła przed migracją bituminów, poprzedzającą z kolei fazę intensywnej cementacji kalcytowej.

---

Present investigations of the Middle Devonian to Lower Carboniferous carbonates were based on a limited core material and wireline log data. They allowed to distinguish six informal lithostratigraphic units in the substrate of the Western Carpathians between Rajbrot and Tarnawa (Figs. 1, 2). These are, in ascending order: -marly dolostones and limestones with bioturbation (DWMB), -limestones, dolomicrites and dolosparites (WDD), -nodular and grained limestones (WGZ), -marly horizon (PM), -grained limestones (WZ). -upper limestones and marls (WMG). The marly horizon (PM) represents a widespread correlative level related to the late Tournaisian transgressive event recorded also in the Krzeszowice area west of Cracow (Paszkowski, 1995). The most complete section comprising ca. 1100 metres of carbonates was found in the Rajbrot 2 well. In the closely located Tarnawa 1 section the erosion pre-dating sedimentation of the Carboniferous clastics (culm) removed ca. 150 metres of carbonates. This observation implies a strong local variability of a magnitude of uplift and erosion by the end of the Early Carboniferous. The facies interpretation of investigated carbonates was based both on macroscopic description of cores and on thin-section studies (see Plates I-V). Sedimentation was taking place generally within the framework of a tropical carbonate platform to ramp systems, and only temporally in deeper shelf environments with a clayey and carbonate deposition. Correlation of closely situated sections reveals a strong lateral variability of late (mesogenetic) dolomitization processes, which most probably occurred prior to a hydrocarbon migration. The latter, in turn, predated a phase of enhanced post-tectonic calcite cementation. Dolomitization was an ascending process, screened by marly levels.