Biomasa podstawowym źródłem energii odnawialnej w Szwecji. Cz. II

W artykule przedstawiono stopień wykorzystania biomasy do celów energetycznych w okresie ostatniego dwudziestolecia w Szwecji. Pokazano najważniejsze czynniki, które wpłynęły na zwiększenie zużycia biomasy i odegrały znaczącą rolę w zwiększeniu udziału tego paliwa w szwedzkim systemie energetycznym (produkcja ciepła i energii elektrycznej). Udział biomasy w zaopatrzeniu w nośniki energii pierwotnej w Szwecji w 1999 roku stanowił 14% całkowitego zaopatrzenia. Większa część biomasy jest wykorzystywano w leśnictwie (63%) oraz w centralnym ciepłownictwie (23%). Pozostała część biomasy jest wykorzystywana w małych kotłach, zasilających w ciepło budynki jedno- i dwurodzinne. W latach 1990-1999 stopień wykorzystania biopaliw (z uwzględnieniem odpadów komunalnych i torfu) zwiększył się w Szwecji o 44%. W tym samym okresie nastąpił czterokrotny wzrost zużycia biomasy w systemach ciepłowniczych. Głównym źródłem biomasy jest drewno odpadowe z lasów oraz przemysłu drzewnego. Dość duży jest także import biomasy z krajów bałtyckich i Rosji, który znacznie wzrósł w latach 90. XX wieku. Istnienie dobrze rozwiniętego przemysłu drzewnego oraz ciepłownictwa, było podstawą, zgodnie z doświadczeniami szwedzkimi, wzrostu wykorzystania biomasy do produkcji ciepła. Reforma systemu podatkowego, polegająca na wprowadzeniu wysokich podatków na paliwo kopalne, doprowadziła do znaczącej konkurencyjności biomasy w porównaniu do paliw kopalnych, wykorzystywanych do produkcji ciepła i energii elektrycznej.

---

In the paper the development of Swedish biomass use during recent decades is presented. The objectives are to discuss the most importort factors affecting the biomass development and to establish which factors are specific for Swedish conditions and also to identify general factors that are relevant in assessing the possibility of expanding biomass use in different contexts. The focus is on the use of biomass for heat and electricity production. Biomass contributed 14% to the Swedish energy supply in 1 999. The major fraction of Swedish biomass is used within the forest industry (63%) and in district heating systems (23%). The remaining fraction is used in small-scale boilers in one- and two family dwellings. Between 1990 and 1999 Swedish bio-energy use (including waste and peat) increased by 44%. During the same period there has been a fourfold increase in the district heating systems. By-products from forestry and the Swedish forest industry dominate the supply of biomass in Sweden, but the importation of biomass increased significantly during the 1990s. A number of factors of various kinds have interacted to bring about the increased use of biomass in Sweden during the past twenty years. These factors con be divided into three categories: structure, policies and actors. The existence of a major forest industry and wel-developed district heating systems has enabled a rapid response to strong and standing policy commitments to biomass. The reformation of the taxation system, with the introduction of a high carbon tax on fossil fuels, has led to significantly improved comoetitiveness for biomass when used for heating purposes.