The Synergetic Effects of Alternative Methods in Wool Finishing

Knitted wool fabrics were treated with atmospheric argon plasma, enzyme (protease), chitosan and a combination of these processes. The treated fabrics were evaluated in terms of their dyeability, colour fastness and shrinkage properties, as well as bursting strength. The surface morphology was characterised by SEM images. In order to show the functionalisation of a wool surface after plasma treatment, XPS analysis was done. Our results reveal that atmospheric plasma has an etching effect and increases the functionality of a wool surface, which is evident from SEM and XPS analysis. Atmospheric plasma treatment enhances the adhesion of chitosan to the surface and improves the hydrophility of the fibre. Enzymatic treatment improves the coating ability of chitosan. All these processes produce high dyeing efficiency and shrink-resistance in wool fabric. Plasma treatment has no significant effect on bursting strength, unlike enzymatic treatment. The loss of bursting strength after plasma and enzymatic treatment is recovered, to a certain degree, by chitosan treatment. Significant changes in the fastness properties of the treated fabrics were not observed.

---

Wełniane dzianiny obrabiano plazmą w atmosferze argonu, enzymem (proteza), chitozanem oraz kombinacją tych metod. Obrobione dzianiny oceniano pod względem ich wybarwialności, trwałości koloru, kurczliwości oraz wytrzymałości na rozerwanie. Scharakteryzowano morfologię powierzchni przy pomocy SEM. W celu pokazania funkcjonalizacji powierzchni wełny po obróbce plazmą dokonano analizy XPS. Wyniki pracy pokazują, że plazma ma zdolność wytrawiania i zwiększania funkcjonalności powierzchni wełny, co jest widoczne z analizy SEM i XPS. Obróbka plazmą zwiększa adhezję chitozanu do powierzchni i poprawia hydrofilność włókien. Obróbka enzymatyczna zwiększa zdolności powlekające chitozanu. Wszystkie te procesy powodują wysoka wydajność barwienia i odporność na skurcz tkanin wełnianych. Obróbka plazmą nie ma znaczącego wpływu na wytrzymałość na rozerwanie, w przeciwieństwie do obróbki enzymatycznej. Utrata wytrzymałości na rozerwanie po obróbce plazmą i enzymami jest rekompensowana w pewnym stopniu obróbką chitozanem. Nie zaobserwowano znaczących zmian we właściwościach wytrzymałościowych obrabianych tkanin.