Wykorzystanie różnych technik w pomiarach procesów deformacji i przemieszczeń powierzchni terenu wywołanych eksploatacją węgla kamiennego

Podziemna eksploatacja węgla kamiennego powoduje naruszenie równowagi górotworu, a w konsekwencji pojawienie się na powierzchni terenu zmian geometrycznych zwanych deformacjami. W związku z tym, że przedsiębiorca zobowiązany jest do monitorowania tych zmian, które są często czasochłonne i kosztowne, podejmowane są próby wykorzystania nowoczesnych metod pomiarowych bardziej rentownych i spełniających jednocześnie wymogi dokładnościowe. Jak powszechnie wiadomo, najwięcej informacji dla określenia wpływów podziemnej eksploatacji na powierzchnię terenu uzyskać można z pomiaru linii obserwacyjnych. W artykule dokonano analizy porównawczej metod pomiarowych: tradycyjnej - niwelacja techniczna połączona z tachimetrycznym pomiarem odległości i fotogrametrycznej - nalot przy użyciu drona DJI Mavie 3, zastosowanych w celu monitorowania zmian położenia punktów na linii pomiarowej. Podjęto próbę oceny przydatności i możliwości wykorzystania zastosowanych metod do realizacji zadań związanych z określeniem kategorii terenu, kontroli i weryfikacji prognoz deformacji, w profilaktyce górniczej czy planowaniu przyszłej eksploatacji.

---

In this article the applied surveying methods of ground surface deformation caused by subterranean exploitation of coal mines are most often cited. To provide the most amount of information as possible regarding geometric alterations of the terrain's surface, the indicated methods of measurement can be applied independently or combined. The correct choice of method depends on such factors like: ground conditions, access to survey points, yield, expected precision, and representation of survey results. Currently, when more modern surveying methods are popular including the use of: GSP technology, laser scanning, and photogrammetry, entrepreneurs are trying to find solutions which allow for surveying methods which are quick, uncomplicated, more profitable, and, at the same time, guarantee sufficient accuracy. In this article, comparative analyses were performed using „traditional" surveying methods - technical levelling in conjunction with tacheometric distance measurement and photogrammetric method - with the use of a drone. From the conducted analyses, it is shown that through the current development of surveying technologies and equipment, it's possible to quickly and easily conduct surveys while obtaining highly accurate measurements. However, it is verified that in the aspect of process control and verification of deformation predictions, it's more effective to use „traditional" methods, whereas photogrammetric methods can be of key importance in mining prevention and choosing the appropriate route of work when planning for further exploitation. The results obtained from the photogrammetric flights also prove themselves to be excellent on large scale analyses regarding, for example, larger areas of land and in conditions in which surveys are highly complicated or impossible.