Use of a multidimensional comparative analysis to evaluate a synthetic indicator measuring environmental management in rural areas in Poland

The main objective of this study has been to measure and evaluate changes in the values of metrics applied to environmental management systems implemented in rural areas in the years 2010 and 2022. The study included three provinces in Poland representing different socio-economic development classes. Two strategic research groups were distinguished within the provinces: rural municipalities and rural areas in urban-rural municipalities. With the Perkal method, a synthetic indicator was constructed to measure environmental performance in rural areas. The Pearson correlation coefficient was applied, leading to the results which substantiated the conclusion that the highest improvement of the environmental management indicator value was achieved in the province at the highest socio-economic development level, even though the sub-indicators did not improve between 2010 and 2022 in all the analysed groups. The management of the environment is a task mostly delegated to local governments. Proposing an environmental monitoring method can support making decisions at the level of local governments as regards directions in the management of the environment in a given area because the synthetic indicator created in this study comprises only these elements that can be moulded by actions undertaken by local governments.

---

Głównym celem badań był pomiar oraz ocena zmian w poziomie wskaźników kształtujących środowisko obszarów wiejskich w latach 2010 i 2022. Badaniami objęto trzy województwa reprezentujące odmienne klasy rozwoju społeczno-gospodarczego. W województwach wyróżniono dwie grupy strategiczne badań: gminy wiejskie i obszary wiejskie w gminach-miejsko-wiejskich. Z wykorzystaniem metody Perkala skonstruowano syntetyczny wskaźnik pomiaru kształtowania środowiska na obszarach wiejskich. Za pomocą współczynnika korelacji Pearsona udało się uzyskać wyniki pozwalające na stwierdzenie, że w najwyższym stopniu poprawa syntetycznego wskaźnika kształtowania środowiska nastąpiła w województwie o najwyższym poziomie rozwoju społeczno-gospodarczego, mimo, że wskaźniki cząstkowe nie we wszystkich badanych grupach uległy poprawie w okresie od 2010 do 2022 roku. Kształtowanie środowiska to w znacznej mierze zadanie samorządowe. Wskazanie metod monitorowania środowiska może być pomocne w podejmowaniu decyzji na poziomie samorządów co do kierunków kształtowania środowiska na danym obszarze, bowiem zaproponowany wskaźnik obejmuje tylko te elementy, na które mogą mieć wpływ działania podjęte przez samorządy.