Entry in the register of monuments as a form of administrative and legal protection of cultural heritage in Poland – legal and practical aspects

The aim of the article is to characterize entry in the register of monuments as a statutory form of administrative and legal protection of monuments in Poland and to identify regional disparities (differences) in the practice of implementation of entry in the register of monuments in provinces, as at the end of June 2018. The thesis was put forward that entry in the register of monuments is an important way of protecting cultural assets in Poland after 2003, while the practice of use of the identified administrative and legal form of monument protection may testify to the particularly rich historical stock of some Polish provinces. Entry in the register of monuments is a necessary administrative and legal measure for protection of monuments in a democratic state that takes care of the development of cultural resources. The condition of culture depends largely on protection of monuments. Monuments in Poland are characterized by significant diversity in terms of geographical distribution and costs of their protection.

---

Celem artykułu jest charakterystyka wpisu do rejestru zabytków jako ustawowej formy administracyjnoprawnej ochrony zabytków w Polsce i identyfikacja dysproporcji (różnic) regionalnych w praktyce realizacji wpisu do rejestru zabytków w województwach, według stanu na koniec czerwca 2018 roku. Postawiono tezę, że wpis do rejestru zabytków to ważny sposób ochrony dóbr kultury w Polsce po 2003 roku, natomiast praktyka korzystania z zidentyfikowanej administracyjnoprawnej formy ochrony zabytków może świadczyć o szczególnie bogatych zasobach zabytkowych niektórych polskich województw. Wpis do rejestru zabytków to niezbędny środek administracyjnoprawnej ochrony zabytków w państwie demokratycznym dbającym o rozwój zasobów kulturowych. Stan kultury zależy w dużej mierze od ochrony zabytków. Zabytki w Polsce cechuje istotne zróżnicowanie pod względem geograficznego rozmieszczenia czy kosztów ich ochrony.