Charakterystyka fraktalna przestrzeni porowej skał łupkowych

Przedstawiono wyniki badań struktury skał łupkowych z utworów ordowiku i syluru. Strukturę porowatą skał określono na podstawie izoterm adsorpcji azotu w temp. 77,5 K. Przeprowadzono analizę wyników sorpcji azotu w celu oznaczenia dominujących kształtów porów występujących w analizowanych skałach. Dla wszystkich analizowanych próbek wyznaczono powierzchnię właściwą oraz rozkład średnic porów, które były podstawowymi parametrami w analizie fraktalnej badanych skał. Analizę fraktalną przeprowadzono na podstawie modelu adsorpcji Frenkela, Halseya i Hilla. Dla wszystkich próbek wydzielono dwa zakresy, w których manifestuje się struktura fraktalna przestrzeni porowej. W obszarze adsorpcji monowarstwowej (wymiar fraktalny D1) obserwowane oddziaływania odniesiono bezpośrednio do powierzchni właściwej skał. Z kolei w obszarze adsorpcji wielowarstwawej, wymiar fraktalny D2 przypisano procesom adsorpcyjnym w skałach formacji łupkowych oraz występowaniu kondensacji kapilarnej gazu.

---

Twenty shale rocks were studied for sp. surface, N2 adsorption and fractal dimensions under rel. pressure up to 1. Bottle neck and slit-shaped pores dominated in the rock pore morphol. The total rock porosity was 4.26–11.75%. The low-temp. sp. surface was 2.03–15.04 m2/g.