Chlorine in vesuvianites

Vesuvianites with high contents of chlorine near 1 apfu occur in the rodingite-like rocks of the Wiluy River, Sakha-Yakutia, Russia — the type locality for grossular and wiluite. Chlorine is incorporated into the vesuvianite structure at the O(10) site substituting O, OH or F. The classification of vesuvianite-group minerals is discussed on the basis of available structural data from Cl- and F-bearing vesuvianites. A ternary O-F(+Cl)-OH diagram (hypothetical “oxyvesuvianite” — fluorvesuvianite — hypothetical “hydroxylvesuvianite”) is proposed for distinguishing fluorvesuvianite. A rule of 50% Cl and a boundary content of 0.5 apfu of Cl are proposed for distinguishing “chlorvesuvianite”.

---

Uproszczony wzór krystalochemiczny wezuwianu, skałotwórczego minerału o złożonym składzie i skomplikowanej strukturze, można przedstawić w następujący sposób: X18X’Y’Y12T0–5 (ZO4)10(Z2O7)4O1–2W9 lub Ca19(Al,Mg,Fe,Mn,Ti...)13(B,Al)0–5(SiO4)10 (Si2O7)4O1–2(OH,O,F,Cl)9. Szczegółowe badania składu i morfologii minerałów grupy wezuwianu z rodingitopodobnych skał i serpentynitów stanowiska wilujskiego, Sacha-Yakucja, Rosja, pozwoliły na stwierdzenie wezuwianów o najwyższych znanych zawartościach Cl około 1 apfu. Chlor wzbogaca sektory wzrostu i kryształów Si-deficytowego wezuwianu i wezuwianu „normalnego”, niekiedy bogatego w tytan, oraz cienkie późne strefy wezuwianu na wiluicie. Geneza wezuwianów zawierających Cl jest zwią zana z etapem serpentynizacji i rodingityzacji wczesnych magnezowych skarnów melilitowych. Analiza możliwych podstawień izomorficznych w pozycjach strukturalnych O(10) i O(11) pokazuje, że w celu wyróżnienia fluorwezuwianu powinna być stosowana zasada 33,3% oraz diagram trójkątny O-F(+Cl)-OH (hipotetyczny człon „oxywezuwian” — fluorwezuwian — hipotetyczny człon „hydroksylwezuwian”), natomiast przy wyróżnieniu „chlorwezuwianu” powinno się uwzględniać tylko pozycję O(10). Biorąc pod uwagę, iż maksymalna, teoretyczna zawartość Cl w wezuwianach wynosi 1 apfu, autorzy proponują przyjąć wartość 0,5 apfu, tzn. 50% połowy pozycji O(10), za wartość graniczną pomiędzy hipotetycznym „chlorwezuwianem” a innymi minerałami z grupy wezuwianu.