Tytuł pozycji:
Strategic Orientation and Organisational Culture in Polish Public Organisations: Insights from the Miles and Snow Typology
Polish public organisations are often perceived as having strong bureaucratic orientation, avoiding both change and risk. However, in the last decade a distinct change in the management model of public organisations can be noticed. Public sector becomes an open diversified services and commercialization (Golensky and DeRuiter 1999; Zimmerman and Dart, 1998; Pollitt and Bouckaert, 2004; Walker, 2013]. Public organisations embrace these strategies from the for-profit sector in order to manage change and to be effective. Most importantly, public organisations are adopting these frameworks in order to survive the changing operating environment, including changes in the level of government funding. Our paper draws on the Miles and Snow (1978) typology of generic strategies – prospectors, defenders, analysers, and reactors – to identify different organisational strategies within public organisations providing social services in Poland. In order to assess organisational culture we used the most widespread and used in many empirical studies Cameron and Quinn’s model (2003), the Competing Values Framework (CVF), from which four cultures – adhocracy, clan, market and hierarchy – emerge. The choice of these two providers of social services was dictated by our conviction, that these organisations are critical both for the national economy and for mitigating, counteracting and preventing social exclusion.
Polskie organizacje publiczne postrzega się często jako silnie zbiurokratyzowane, unikające zarówno zmian jak i podejmowania ryzyka. Jednakże, jak pokazuje ostatnia dekada, w modelu zarządzania organizacjami publicznymi zauważyć można pewne zmiany. Sektor publiczny staje się bardziej otwarty na kolaborację i kooperację, działanie w formule partnerstwa, przedsiębiorcze przywództwo oraz większe zróżnicowanie dostępnych usług (Golensky, DeRuiter 1999; Zimmerman, Dart, 1998; Pollitt, Bouckaert, 2004; Walker 2013). Zmiany te często inspirowane są zmianami mającymi miejsce w sekatorze non profit i mają umożliwić bardziej skuteczne ich wprowadzanie jak i większą efektywność organizacji. Co więcej, organizacje publiczne zmieniają strategie funkcjonowania także z uwagi na zmieniające się otoczenie, w tym na dostępność środków publicznych jako ich głównego źródła przychodów. Niniejszy artykuł bazuje na typologii orientacji strategicznej według R.E. Milesa i C.C. Snowa – poszukiwacz, analityk, obrońca, reagujący – celem identyfikacji orientacji strategicznej organizacji świadczących usługi społeczne w Polsce. Aby ocenić kulturę organizacyjną w badanych organizacjach wykorzystano powszechnie znany model wartości konkurujących Cameron’a i Quinn’a (2003) pozwalający na wyróżnienie czterech rodzajów kultury organizacyjnej – adhokracji, klanu, rynku i hierarchii. Wybór rodzajów podmiotów był podyktowany przeświadczeniem o krytycznym znaczeniu świadczonych w tych podmiotach usług społecznych zarówno dla gospodarki narodowej jak i dla łagodzenia, przeciwdziałania i zapobiegania problemom związanych z wykluczeniem i marginalizacją.
Opracowane ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.
