Najstarszy zamek w Chęcinach

Celem tego tekstu jest próba wstępnego, hipotetycznego rozpoznania kształtu przestrzennego najstarszego obiektu obronnego w Chęcinach oraz wzorców, które ten kształt zawiera. Autor rozważa dyspozycję przestrzenną zamku w najstarszej fazie jego istnienia, którą symbolicznie zamyka rok 1306, kiedy obiekt został po raz pierwszy wspomniany w źródłach pisanych. Zastosowany tu program przestrzenny musiał być – zdaniem autora – w całości recepcją wzorców przejętych z innych terenów, bardziej zaawansowanych w dziedzinie murowanego budownictwa obronnego, co jest tym bardziej prawdopodobne, że w ówczesnej Małopolsce zamek chęciński był w okresie średniowiecza jednym z pierwszych murowanych obiektów obronnych. Wzorców dla zamku chęcińskiego mogły dostarczać zarówno realizacje Bolka I świdnicko-jaworskiego na Śląsku, jak i królewskie zamki Przemyślidów w Czechach.

---

The aim of this article is to make a preliminary and hypothetical identification of the spatial shape of the oldest defensive settlement in Chęciny, and its patterns. The author ponders castle zoning in its oldest phase, which is symbolized by the year 1306, when the building was mentioned for the first time in written records. In the opi-nion of the author, the spatial project of the place had to be entirely a reception of patterns adopted from other areas, which were more advanced in the field of stone fortifications. It is even more than plausible that in the contemporary Lesser Poland the castle in Chęciny was one of the first stone fortifications. The castle in Chęciny may be modelled on the fortifications of Bolko I the Strict in Silesia or the king castles of Premyslid dynasty in Bohemia.