Wybrane procesy i zjawiska kształtujące współczesne oblicze miasta

Celem niniejszego artykułu jest próba identyfikacji zjawisk i procesów, które w istotny sposób zmieniają oblicza polskich miast dwadzieścia lat po zmianie ustroju. Coraz częściej bowiem przejawy i konsekwencje rewitalizacji, rekompozycji, gentryfikacji, humanizacji widoczne są zarówno w warstwie społecznej, jak też materialnej przestrzeni miejskiej. Z dotychczas prowadzonych prac w zakresie przemian miasta wynika, że zróżnicowania społeczno-przestrzenne są konsekwencją między innymi: egalitaryzmu, realnego socjalizmu, wprowadzenia sił rynkowych i liberalizmu, integracji europejskiej i globalizacji. Jednocześnie badacze zauważają, że wyjaśnienia procesów społeczno-przestrzennych w polskich miastach poszukiwać można na gruncie koncepcji: transformacji społeczno-ekonomicznej, transformacji miasta post-socjalistycznego, cyklu życiowego w miastach. Warto zatem postawić pytanie – w jakim stopniu „nowe” zjawiska i procesy modelują współczesne oblicze polskich miast, decydując tym samym o ich przyszłości.

---

The goal of this study is an attempt to identify the phenomena and processes which change essentially the character of Polish cities twenty years after the transformation of the political system. More and more often manifestations and consequences of revitalisation, recomposition, gentrification, and humanisation cas be observed at the social as well as at the material level of the urban space. Until now all the studies in the field of urban changes show that social-spatial diversities are the consequences of among other things: egalitarism, the Real socialism, the introduction of market powers and liberalism, European integration and globalisation. At the same time researchers observe that the explanation of social-spatial processes in Polish cities can be searched for on the ground of the following conceptions: a socialeconomical transformation, a post-socialist transformation, life cycles in cities. Therefore, it is important to answer the question: to which extend ”new” phenomena and processes model the contemporary characters of Polish cities, creating their future at the same time.