Tytuł pozycji:
Poziom jakości usług zapewniany transportowi zbiorowemu przez odcinek ulicy według podręcznika HCM-2010
Celem artykułu jest udostępnienie polskiemu czytelnikowi metody oceny jakości obsługi pojazdów pasażerskiego transportu zbiorowego przez ciąg uliczny. Analizowana metoda została opisana w wydaniu z 2010 roku prestiżowego amerykańskiego podręcznika Highway Capacity Manual, poświęconego badaniu i obliczaniu przepustowości infrastruktury drogowej. Metoda ta oblicza składniki strat czasu powodowane zatrzymywaniem się autobusów na przystankach oraz wynikające z działania urządzeń sygnalizacji świetlnej. Kwantyfikowane są komponenty podróży oraz waga częstotliwości kursowania autobusów. Uwzględnia się elastyczność popytu oraz postrzeganie przez pasażera warunków odbywania podróży, w tym relację pomiędzy uciążliwością oczekiwania i jazdy. Prowadzi to do stworzenia syntetycznego wskaźnika, na podstawie którego określa się poziom jakości obsługi pojazdów transportu zbiorowego przez odcinek ulicy. Przedstawiono wyniki wyrywkowych pomiarów oraz obliczeń przeprowadzonych dla dwóch ciągach ulic w Krakowie, które umożliwiły wstępną oceną zgodności wyników metody z własnymi danymi doświadczalnymi. Liczne komentarze odnoszą się do interpretacji pojęć i wzorów, a także zawierają uwagi krytyczne wobec metody. Wnioski końcowe skupiają się na ocenie trafności i przydatności metody HCM oraz zarysowują zakres potrzebnych badań w celu adaptacji tej metody do warunków polskich.
The purpose of this article is to provide the Polish reader with the method of quality assessment for passenger transport vehicle, which operates on the street. The analyzed method was described in the 2010 edition of the prestigious American „Highway Capacity Manual”, dedicated to the study and calculation of road infrastructure capacity. This method calculates the components of delay caused by bus stops and as a result of traffic light operation. Travel components and weightiness of bus frequency are quantified. Elasticity of ridership and passenger perception of travel conditions are taken into account, including the relation between waiting and driving. This leads to the formulation of a synthetic indicator on the basis of which the quality service level of public transport vehicles, operating through the street section is determined. The results of casual measurements and calculations carried out for two streets in Krakow were presented. They enabled the preliminary compatibility assessment of the calculations using the HCM method with own experimental data. Numerous comments refer to the interpretation of terms and formulas, and also contain critical remarks on the method. The final conclusions focus on assessing the accuracy and usefulness of the HCM method and outline the scope of research needed to adapt this method to Polish conditions.
Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).
