Metody wymiarowania bezpieczeństwa ruchu lotniczego

Rozprawa dotyczy problematyki wymiarowania, czyli liczbowej oceny bezpieczeństwa ruchu lotniczego. W części wstępnej przedstawiono definicje podstawowych pojęć z zakresu teorii bezpieczeństwa ruchu lotniczego, stanowiące założenia dla dalszych rozważań. Przedstawiono także obszerny przegląd stanu badań w zakresie oceny bezpieczeństwa ruchu lotniczego. Na podstawie tych definicji (założeń) postawiono twierdzenia istotne dla możliwości opracowania metod wymiarowania bezpieczeństwa, a dotyczące: mierzalności bezpieczeństwa ruchu lotniczego, zarówno w aspekcie statycznym, jak i dynamicznym, możliwości wykorzystania pojęcia płynności do długoterminowej oceny bezpieczeństwa ruchu, istnienia najlepszej ze względu na bezpieczeństwo wielkości ruchu. W dalszej części rozprawy przedstawiono opracowane geometryczne metody wymiarowania bezpieczeństwa, ze szczególnym uwzględnieniem metody przestrzeni eliptycznych, metody przestrzeni złożonych oraz trójwymiarowej metody torów prostych. Omówiono także opracowane metody wymiarowania bezpieczeństwa ruchu w średnim i długim horyzoncie czasowym, wykorzystujące pojęcia pojemności sektora kontroli oraz płynności ruchu. Rozprawę kończy prezentacja kilku przykładów spośród licznych możliwych zastosowań omawianych wcześniej metod wymiarowania bezpieczeństwa ruchu. Należą do nich: ocena wpływu nowych sposobów organizacji przestrzeni powietrznej na bezpieczeństwo ruchu, metoda sekwencjonowana samolotów lądujących z wykorzystaniem poziomu bezpieczeństwa jako kryterium szeregowania, analiza występowania nadmiarowości w zapewnianiu bezpieczeństwa, wyznaczenia dopuszczalnej wielkości ruchu w sektorze, a także zastosowanie opracowanych metod w systemach wykrywania sytuacji potencjalnie konfliktowych. Rozprawę kończy podsumowanie i wykaz literatury.

---

The paper deals with the issue of dimensioning, i.e. quantitative evaluation of air traffic safety. At the beginning, some basic definitions from the theory of air traffic safety are outlined and for the purpose of serving as assumptions for the analysis. Research in the field of air traffic safety is also reviewed extensively. On the basis of the above mentioned definitions (assumptions) a number of statements important for developing methods of safety dimensioning were made. These are related to: measurability of air traffic safety, both in static and dynamic terms; possibility of using the idea of traffic smoothness for long-term evaluation of air traffic safety; existence of best traffic volume according to safety criteria. In the next chapter, the developed geometric methods of air traffic safety dimensioning are presented, especially the method of elliptic areas, the method of complex areas and the three-dimensional method of straight trajectories. There follows a description of methods developed for medium and long-term air traffic safety dimensioning, employing the concept of traffic sectors capacity and the notion of traffic smoothness. The next chapter presents some examples of many possible applications of the above mentioned methods of air traffic safety dimensioning. These include: assessment of the influence of the new ways of organising airspace on traffic safety, the method of scheduling landing aircraft with the level of safety as a criterion, analysis of the presence of redundance in ensuring traffic safety, calculating allowable traffic volume in the sector, as well as the possibility of using the developed methods in collision detection systems. At the end of the thesis, a summary and references are given.