Tytuł pozycji:
Pożyczka Rambouillet z 1936 roku na cele dozbrojenia Polski : wymiar finansowy w świetle źródeł francuskich i polskich
Umowa Polski z Francją z września 1936 roku dotycząca pożyczki Rambouillet była jednym z najważniejszych zdarzeń w historii finansów i gospodarki II Rzeczypospolitej i miała znaczenie dla jej obronności oraz polityki zagranicznej. Celem pożyczki było dozbrojenie Polski w obliczu zbliżającego się konfliktu z Niemcami, jednak od początku oba kraje dążyły do osiągnięcia tego celu na swój sposób. Francja chciała transferować do Polski produkowany przez siebie sprzęt wojskowy, ale nie była przygotowana do uszczuplenia własnego i tak niewystarczającego potencjału zbrojeniowego, natomiast Polska chciała wykorzystać pożyczkę do stworzenia własnego, dużego zaplecza produkcyjnego w dziedzinie przemysłu obronnego i zachować przy tym równorzędność relacji sojuszniczych oraz suwerenność decyzji politycznych. Te odmienne podejścia utrudniały realizację materiałowo-zbrojeniowego komponentu pożyczki aż do uświadomienia sobie przez obie strony rozmiarów i tempa zbliżającego się zagrożenia, co nastąpiło po Monachium. Dominującym wymiarem pożyczki szybko okazał się jej aspekt finansowy, włączywszy w spektrum celów tej operacji również kwestie stabilizacji monetarnej i istotnego w swojej skali złagodzenia presji zewnętrznej na rezerwy kruszcowe - walutowe państwa polskiego. Pożyczka Rambouillet odegrała determinującą rolę w odzyskaniu przez Polskę w dużym stopniu swobody finansowej, co pozwoliło stawić czoła coraz silniejszym zabiegom III Rzeszy o zwasalizowanie gospodarcze, polityczne i militarne państwa polskiego.
The conclusion of the agreement between France and Poland in September 1936 on the so-called Rambouillet loan was one of the most important events in the financial and economic history of the Second Polish Republic, and had a great impact on its defense and foreign policy. The purpose of the loan was to enable to rearm Poland in the face of the upcoming conflict with Germany, but from the beginning, there was a difference in the approaches between Poland and France as to modalities of achieving this goal. France wanted to transfer its military products to Poland, but was not prepared for the resulting reduction of its own already insufficient armaments potential, while Poland wanted to use the loan primarily to create a large domestic production base in the field of defense industry, and at the same time, maintain the equality of allied relations and the sovereignty of political decisions. These different approaches resulted in difficulties during the implementation of the material and armament component of the loan, until both parties realized the size and pace of the impending threat, which occurred after the Munich crisis. Soon, a financial aspect of the loan gained on significance, and the issues of monetary stabilization and alleviation of external pressure on the gold and currency reserves of the Polish state added to the goals of that operation. In this respect, the Rambouillet loan played a decisive role in regaining by Poland a large degree of financial sovereignty, which made it possible to face the increasingly stronger efforts of the Third Reich to vassalize the Polish state economically, politically and militarily.
1. Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).
2. Trzy liczbowania bibliografii.
