Aspekty mikrostrukturalne mielenia wysokoenergetycznego materiałów azbestowo-cementowych

Głównym celem pracy była ocena zmian mikrostrukturalnych wywołanych w materiałach azbestowo-cementowych zabiegiem mielenia wysokoenergetycznego. Materiał azbestowo-cementowy w postaci fragmentu płyty eternitowej, wykorzystywanej na pokrycia dachów, poddano mieleniu wysokoenergetycznemu w młynku planetarnym z zastosowaniem stałej prędkości obrotowej 650 obr./min. Czas mielenia był zmienny i wynosił od 1 do 3 godzin. W wyniku mielenia uzyskano proszek o średniej średnicy cząstek 2 μm. Materiał badawczy przed i po mieleniu został poddany porównawczej analizie mikrostrukturalnej z wykorzystaniem mikroskopii świetlnej i skaningowej mikroskopii elektronowej oraz rentgenowskiej analizie składu fazowego. Przeprowadzone badania ujawniły znaczące zmiany w mikrostrukturze materiału. Stwierdzono, że obróbka materiałów azbestowo-cementowych realizowana metodą mielenia wysokoenergetycznego prowadzi do amorfizacji chryzotylu i całkowitego zaniku budowy włóknistej tej fazy. Wyniki badań dowodzą, że metoda mielenia wysokoenergetycznego może być z powodzeniem wykorzystana w procesie utylizacji odpadów azbestowo-cementowych. W pracy naświetlono ponadto aktualną sytuację w zakresie recyklingu odpadów azbestowych i eliminowania zagrożeń, wynikających z użytkowania wyrobów zawierających azbest.

---

The assessment of microstructural changes caused by the high-energy milling of asbestos-cement materials was the main aim of the study. The asbestos-cement material in the form of a fragment of an asbestos-cement sheet was subjected to high-energy milling in a planetary mill at a constant rotational speed of 650 rpm. The milling time ranged from 1 to 3 hours. Powder with particles on average 2 μm in diameter was obtained as a result of the milling. The research material before and after milling was subjected to comparative microstructural analysis using optical microscopy and scanning electron microscopy as well as X-ray analysis of the phase composition. The investigations revealed substantial changes in the microstructure of the material. It has been found that the treatment of asbestos-cement materials using the high-energy milling results in the amorphisation of chrysotile and the complete disappearance of the fibrous structure of this phase. The results of the examinations prove that the method of high-energy milling can be successfully used in the process of asbestos-cement waste disposal. Moreover, the current situation has been presented in the context of asbestos waste recycling and the elimination of hazards, resulting from the use of products containing asbestos.