Wykorzystanie spontanicznych procesów przyrodniczych w rewitalizacji terenów poprzemysłowych - kontrowersje i rozwiązania

Niezagospodarowane tereny poprzemysłowe są typowym elementem krajobrazu wszystkich zindustrializowanych regionów w Europie. Zarządzanie takimi terenami stało się ważnym problemem środowiskowym. Z jednej strony z powodu działalności przemysłowej naturalna szata roślinna i gleba zostają zmienione lub nawet zniszczone, z drugiej strony tworzone są nowe wartości. Tereny poprzemysłowe niezależnie od prowadzonej rekultywacji podlegają naturalnym procesom (sukcesji), będącej skutkiem ekologii w podstawowym tego słowa znaczeniu - stosunkach wewnętrznych pomiędzy organizmami żyjącymi na niezagospodarowanym terenie a ich najbliższym środowiskiem. Biologiczna różnorodność (liczba gatunków, liczba agregatów roślinnych) odzwierciedla mikroróżnorodność określonego środowiska. Różnorodne warunki środowiskowe na terenach poprzemysłowych są oczywistym, ale niestety też bardzo skomplikowanym czynnikiem rekultywacji tych terenów. Niektóre z tych terenów postrzegane są jako odsłonięte grunty mineralne wystawione na kolonizację (podobnie jak w przypadku zjawiska naturalnego cofania się lodowców). W takich przypadkach potencjał biologiczny ma kluczowe znaczenie w naprawie systemów po naturalnych klęskach żywiołowych, czyli przykładowo dla propozycji takich jak odbudowa samopodtrzymujących, funkcjonalnych ekosystemów w renowacji. Potencjał biologiczny odnosi się zazwyczaj do bioróżnorodności systemu. Ta różnorodność wyrażona jest liczbą oraz obfitością wszystkich gatunków w obrębie poszczególnej jednostki funkcjonalnej.

---

The industrial wasteland is the typical element of the landscape of all the industrialized regions in Europe. Management of such sites has become an important environmental problem. On the one hand as a result of the industrial activity the natural plant cover and land relief have been changed or even destroyed on the other new, exceptional habitats have been created. The industrial sites regardless of any reclamation carried out, undergo natural process (succession), that is the result of ecology in its basic meaning - the interrelationship between living organisms and their immediate wasteland habitat. The biological diversity (the number of species, and the number of plant assemblages) reflects the micro-variety of the specific habitat. The multivariate environmental conditions on the postindustrial sites are the obvious but unfortunately very complex factor in wasteland reclamation. For some sites it is possible to consider them as bare mineral land exposed to colonization (similar to a site of natural retreat of glaciers). In such cases the biological potential is of crucial importance to the recovery of systems after natural disasters, thus for purposes like re-establishment of self-sustaining, functioning ecosystems in restorations. This biological potential is usually referred to as the biodiversity of a system. This diversity is ex-pressed in terms of the number and abundance of species of all types within a particular functional unit.