W związku z wejściem w życie ustawy z dnia 4 marca 2010 r. o infrastrukturze informacji przestrzennej stanowiącej ratyfikację dyrektywy INSPIRE, od kilku lat trwają w naszym kraju prace nad opracowaniem nowych standardów technicznych prowadzenia oraz harmonizacji baz referencyjnych. Opracowywana obecnie wielorozdzielcza baza danych referencyjnych BDOT stanowić będzie podstawowe źródło opracowań tematycznych i specjalnych. Jednym z aktów wykonawczych ustawy o IIP jest Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 października 2011r. w sprawie rodzajów kartograficznych opracowań tematycznych i specjalnych, które określa, jakie mapy tematyczne wykonywane będą przez państwową służbę geodezyjną i kartograficzną przy udziale innych organów administracji publicznej. Rozporządzenie to wymienia następujące opracowania tematyczne, które mają mieć postać cyfrową: mapy hydrograficzne, sozologiczne, geomorfologiczne, glebowo-rolnicze, pokrycia terenu, użytkowania ziemi, infrastruktury technicznej, średnich cen transakcyjnych gruntów, podziałów terytorialnych kraju oraz atlasowych obszarów Rzeczypospolitej Polskiej. Część opracowań tematycznych wymienionych w rozporządzeniu jest już od wielu lat wykonywane w formie tematycznych baz danych przestrzennych. Są to: Mapa Hydrograficzna Polski w skali 1:50 000 oraz Mapa Sozologiczna Polski w skali 1:50 000. Obecnie wykonywane są kolejne arkusze tych map, mające na celu kontynuację trwającej kilkanaście już lat mocno zaawansowanej budowy specjalistycznej bazy danych SOZO i HYDRO. Zwrócić należy jednak uwagę, że opracowania te wykonywane są obecnie na podstawie Wytycznych Technicznych GIS-3 oraz GIS-4, które zostały opracowane w roku 2005 i wymagają uaktualnienia, tak by były one zgodne z wymogami dyrektywy INSPIRE. Pozwoli to na uzyskanie w pełni interoperacyjnych produktów kartograficznych dających możliwość pozyskiwania danych, łączenia i harmonizacji z innymi opracowaniami (przede wszystkim z referencyjną bazą danych). Artykuł jest próbą analizy opracowań kartograficznych tematycznych wymienionych w powyższym rozporządzeniu, głównie zaś tych, które dotyczą środowiska przyrodniczego. Obok krótkiej charakterystyki wybranych opracowań, autorka zastanawia się nad wspólną harmonizacją nowo opracowywanych cyfrowych baz map tematycznych. Mapy tematyczne dotyczące środowiska przyrodniczego cechuje to, że wiele zjawisk jest ściśle ze sobą powiązanych, dlatego na niektóre elementy tych map należałoby spojrzeć globalnie, a nie tylko z punktu wykonywania jednostkowego opracowania tematycznego. Innym ważnym zagadnieniem przedstawionym w niniejszym artykule jest integracja cyfrowych map tematycznych z numerycznym modelem terenu (NMT) oraz cyfrową ortofotomapą. Obecnie w PZGiK gromadzone są numeryczne modele terenu pozyskane z lotniczego skaningu laserowego. Wykorzystanie ich przy tworzeniu map tematycznych pozwoliłoby na podniesienie dokładności modelowanego w bazie danych zjawiska przyrodniczego, jak również w znaczący sposób poprawiłoby jego wizualizację, dając lepszy efekt plastyczny, a tym samym łatwiejszy odbiór dla użytkownika.
One of the implementing regulations of the Law on of 3 October 2011 is the regulation of the Council of Ministers on the types of thematic and special cartography studies which determines what thematic maps will be performed by the national geodetic and cartographic service in cooperation with other public administration bodies. This regulation lists the following thematic studies which will have digital form: hydrographic, sozological, geomorphological, soil and agricultural, land cover, land use, technical infrastructure, average transaction prices of land, territorial divisions of country and atlas areas of the Republic of Poland. Part of the thematic studies listed in the regulation has been carried out for many years in the form of thematic, spatial databases. These are: Polish Hydrographic Map on a scale of 1:50 000 and Polish Sozological Map on a scale of 1:50 000. Currently more sheets of these maps are being made, which are designed to continue the ongoing several years, the construction of highly advanced, specialized SOZO and HYDRO databases. However, these studies are carried out under the Technical Guidelines of GIS and GIS-3-4, which were worked out in 2005 and need updating, so that they will be in accordance with the requirements of the INSPIRE directive. This will achieve a fully interoperable cartographic products offering the possibility of data gathering, merger and harmonization with other studies (primarily from the reference database). This article is an enquiry to look at studies mentioned in the above regulation and mainly those which are related to the natural environment. In addition to brief descriptions of selected papers, the author reflects on the common harmonization of newly developed digital databases of thematic maps. Thematic maps of the natural environment is characterized by the fact that many phenomena are closely related, because of that at some elements of these maps should look globally, not just from the point of doing a thematic, unit study. Another important issue presented in this article is the integration of digital thematic maps from the DTM and orthophotomap. Currently in PZGiK there are collected digital terrain models derived from aerial laser scanning. Using them to create thematic maps would help to increase the accuracy of the input natural phenomenon and in significantly way it will improve the visualization to give better plastic effect, and will be easier for the user.
