Petrofizyka formacji łupkowych. Część 6, Promieniotwórczość formacji łupkowych

W pracy omówiono źródła radioaktywności izotopów pierwiastków promieniotwórczych w otworze wiertniczym, przy uwzględnieniu zarówno skał, mediów wypełniających ich przestrzeń porową, jak i płuczki wiertniczej. Przedstawiono wyniki laboratoryjnych badań aktywności U, Th i K w płuczkach polimerowo-potasowych oraz w łupkach mioceńskich. Scharakteryzowano stężenia radonu 222Rn w gazie ziemnym i w wodach złożowych, a także zaprezentowano naturalne tło jonizujące, by na tej podstawie odpowiedzieć na pytanie, czy naturalna promieniotwórczość skał i mediów z nimi związanych jest szkodliwa dla środowiska. Wraz ze wzrostem zainteresowania społeczeństwa pozyskaniem gazu z formacji łupkowych, pojawiły się w mediach informacje o podwyższonej promieniotwórczości ww. skał — miałyby one mieć wpływ na skażenie środowiska i zagrażać zdrowiu ludzi. Instytut Nafty i Gazu trzykrotnie uczestniczył w spotkaniach przedstawicieli PGNiG S.A. z lokalnymi władzami i społeczeństwem, organizowanych w pobliżu otworów, w których prowadzono pierwsze wiercenia za gazem łupkowym. INiG prezentował wówczas m. in. wyniki pomiarów zawartości U, Th i K w rdzeniach wiertniczych, ale także aktywności promieniotwórczej z obszaru samej wiertni, jak i domostw leżących w otoczeniu wiertni.

---

The sources of radioactive element isotopes in borehole have been discussed, with consideration of the rock, media filling its pore space, and drilling mud. Results of laboratory testing of U, Th and K activity in polymer — potassium based drilling mud, as well as in Miocene shale, have also been presented. The work further characterises concentrations of 222Rn radon in natural gas and reservoir waters, as well as presents natural ionizing background, in order to create grounds for answering the question whether natural radioactivity of rocks and media connected with them is detrimental to environment.