Ocena użyteczności techniki rzeczywistości wirtualnej do wspomagania oceny ryzyka przy projektowaniu maszyn

Celem naukowym projektu jest opracowanie metody prowadzenia oceny ryzyka związanego z obsługą maszyn, wykorzystującej komputerową technikę rzeczywistości wirtualnej (VR). Celem I etapu było sporządzenie macierzy przyporządkowania zagrożeń do funkcji realizowanych przez technikę rzeczywistości wirtualnej. Badania prowadzono metodą analizy dokumentacji DI. Wstępnie dokonano przeglądu ponad 150 różnych maszyn. Maszyny te zostały przeanalizowane w aspekcie występujących zagrożeń i ich przydatności do analiz metod oceny ryzyka. Ostatecznie do dalszych badań wybrano automat do montażu nypli, stanowisko badania szczelności pomp i automatyczny podajnik szprych. Przeprowadzone analizy dotyczyły użyteczności techniki VR przy prowadzeniu oceny ryzyka związanego z różnymi zagrożeniami z zastosowaniem różnych metod. W efekcie ustalono, że technika VR jest szczególnie przydatna przy określaniu ograniczeń dotyczących maszyny oraz identyfikacji zagrożeń i stref zagrożenia. Dotyczy to zwłaszcza zagrożeń mechanicznych, ergonomicznych i związanych z niesprawnością systemów sterowania, natomiast w niewielkim stopniu może być użyteczna, gdy ocena ryzyka prowadzona jest metodą pomiarów parametrów maszyny i porównania ich wyników z wartościami kryterialnymi.

---

The project aims at developing a method for the machinery risk assessment, based on the computer-aided virtual reality (VR) approach. The first stage of the project consisted in formulating matrices that assign hazards to the functions performed by the virtual reality approach. The evaluation was conducted by using Document-based Inspection (DI) method. At the initial stage over 150 different machines were analyzed in view of the emerging hazards as well as their applicability to the analysis of risk assessment methods. Finally, a machine for automatic nipple assembly, testing stand for pump leak proof ness and automatic spoke feeder were chosen for further analysis. The analyses were carried out in view of the VR technique usability when applied to the assessment of risk from different hazards made using different methods. As result it was found that the VR technique is particularly useful when defining limits of the machinery, as well as identification of hazards and hazard zones. Especially, it concerns mechanical and ergonomy-related hazards as well as those from control system failures. On the other hand the VR technique reveal only slight usability in the risk assessment made by means of comparing the measured values of machine parameters with the corresponding criteria.