Opieka nad zabytkami na Ziemi Lubuskiej – współpraca społeczników ze służbami konserwatorskimi – dawniej i dziś

Idea społecznej opieki nad zabytkami zapisała się chlubnie na kartach historii naszego kraju, jak również w powojennej historii ochrony zabytków na Ziemi Lubuskiej, czego przykłady sięgają lat 60. XX w. Dzięki temu wiele zabytków rezydencjonalnych na terenach przyłączonych do Polski po 1945 r., narażonych na akty wandalizmu i zniszczenie, zostało zabezpieczonych do czasu podjęcia prac remontowych, co umożliwiło ich przetrwanie do naszych czasów. Zaangażowanie społeczne i troska o dziedzictwo kulturowe małych ojczyzn, szczególnie widoczne od końca lat 90. XX w., stanowi potencjał, który należy wykorzystać i nadać mu należną rangę. Wojewódzcy konserwatorzy zabytków wspierają działania społeczników na wielu płaszczyznach i współpracują z nimi w trosce o zabytki. Znamy liczne przykłady inicjatyw, które zaowocowały przywróceniem wielu zabytków do dobrego stanu, należy więc rozpowszechniać stosowanie dobrych praktyk w tym zakresie. Wymaga to wprowadzenia rozwiązań systemowych, które poszerzą pola działania organizacji społecznych i osób zaangażowanych w opiekę nad zabytkami, określą zasady finansowania i współpracy ze służbami konserwatorskimi.

---

The idea of ​​social care for monuments has gone down proudly in the history of our country, as well as in the post-war history of monument protection in the Lubusz region, examples of which date back to the 1960s. As a result, many residential monuments in the areas annexed to Poland after 1945 are exposed to against acts of vandalism and destruction, were protected until renovation works were undertaken, which enabled them to survive to this day. Social involvement and care for the cultural heritage of small homelands, especially visible since the late 1990s, is a potential that should be used and given due importance. Provincial monument conservators support the activities of community activists on many levels and cooperate with them to care for monuments. We know numerous examples of initiatives that have resulted in the restoration of many monuments to good condition, so good practices in this area should be disseminated. This requires the introduction of systemic solutions that will expand the scope of activities of social organizations and people involved in the care of monuments, and define the principles of financing and cooperation with conservation services.