Zagrożenie metanowe w zrobach oraz likwidowanych chodnikach wentylacyjnych ścian ze szczególnym uwzględnieniem sposobu przewietrzania na „U” po caliźnie węglowej

Rosnący udział metanu wydzielającego się do zrobów z odgazowywania się pokładów podebranych i nadebranych w całkowitej ilości metanu wydzielającego się do środowiska ścian przyczynia się do wzrostu w nich zagrożenia metanowego. Czynnikami wzrostu tego zagrożenia w ścianie są: metanowość bezwzględna zrobów, sposób i parametry przewietrzania, usytuowanie zrobów ściany w podsieci wentylacyjnej oraz sposób likwidacji wyrobisk za frontem ściany. W niektórych stosowanych sposobach przewietrzania ścian, intensywna migracja powietrza przez zroby poeksploatacyjne obniża zawartość metanu w powietrzu zrobowym, ograniczając ich efektywne odmetanowanie. Najczęściej, stosowany sposób przewietrzania ściany ma wpływ na poziom występującego zagrożenia metanowego, zarówno w ścianie jak i czynnych oraz likwidowanych chodnikach przyścianowych (wentylacyjnych). W polskich kopalniach węgla kamiennego około 75% ścian jest przewietrzanych sposobem na „U” po caliźnie węglowej, pozostałe są przewietrzane sposobami na „Y”, „H” i „Z”. W artykule, na podstawie doświadczeń oraz wyników przeprowadzonych badań w likwidowanych chodnikach wentylacyjnych ścian przewietrzanych sposobem przewietrzania na „U” po caliźnie węglowej, przeprowadzono analizę oraz sformułowano wnioski w zakresie kształtowania się zagrożenia metanowego.

---

The article analyses the impact of hazardous methane accumulations in longwall goafs on the methane hazard in longwall ventilation workings under the conditions of applied ventilation systems. Results of ventilation and methane tests in ventilation roads (upstream and downstream of the production face) of two longwalls ventilated using the “U” ventilation system were presented. The ventilation and methane balance for ventilation roads in the vicinity of methane-laden longwall goafs in question identifies the possibility of occurrence of volume hazardous methane accumulations and explosive atmospheres in emergency situations. The analysis of the results confirms that with the absolute methane emission of 5 m3CH4/min, the “U” ventilation system might result in explosion hazards in the open section of the ventilation road. In such conditions, it is essential to liquidate ventilation roads behind longwall faces during the advance of the production. The topic of liquidating ventilation roads when using the “U” ventilation system is a priority, since it applies to most of the longwalls in Polish hard coal mines.