Tytuł pozycji:
Piękno kościoła Hagia Sophia w Konstantynopolu jako wyraz łaski bożej dla cesarza i ludu
Budowa justyniańskiej Hagii Sophii była dla mieszkańców Konstantynopola w VI w. jednym z najważniejszych wydarzeń. Proces powstawania świątyni oraz jej wygląd opisało trzech twórców z czasów Justyniana: Roman Melodos w kontakionie O trzęsieniach ziemi i pożarach, Paweł Silencjariusz w Ekphrasis oraz Prokopiusz z Cezarei w O budowlach. Artykuł przedstawia analizę i interpretację tych źródeł w kontekście historii politycznej i bieżących wydarzeń. Teksty zostały poddane badaniom filologicznym i historycznym pod kątem zawartych w nich wizji procesu i znaczenia budowy kościoła. Na ich podstawie zostaje wykazane, że źródła prezentują podobną koncepcję, tworzącą rodzaj teologii politycznej oraz zawierającą duchową interpretację budynku kościoła. Budowę świątyni postrzegano jako realizację Bożego planu wobec ludności Konstantynopola, w którym główną rolę odgrywa cesarz Justynian. Budynek kościoła jest przypieczętowaniem nawrócenia chrześcijan i powrotu do przymierza z Bogiem. Piękno Hagii Sophii pobudza wiernych do wiary i pomaga im w zbliżeniu do Boga.
The construction of Justinian’s Hagia Sophia was one of the most important events for the inhabitants of Constantinople in the sixth century. The building process and the appearance of the church were described by three authors from the age of Justinian: Romanos the Melodist in the kontakion On Earthquakes and Fires, Paul the Silentiary in Ekphrasis, and Procopius of Caesarea in The Buildings. The article presents the analysis and the interpretation of these sources in the context of the political history and the contemporary events. The texts have been researched with the use of philological and historical methods in quest for conceptions of the process and the significance of the construction of the church inserted in them. On the grounds of them there is shown that the sources present the similar conception creating a sort of political theology and containing a spiritual interpretation of the building of the church. The construction of the church was regarded as the realization of God’s plan for the inhabitants of Constantinople. It was the emperor who played the main role in this plan. The building of the church was the seal of the conversion of the Christians and of the return to the covenant with God. The beauty of Hagia Sophia induces people to the faith and helps them to get closer to God.
Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).
