Zarządzanie jakością - od selektywnej do zrównoważonej jakości

Cel: Celem artykułu jest analiza różnych, spotykanych w literaturze, podejść do ewolucji zarządzania jakością i zaproponowanie autorskiego pogłębionego podejścia do tej problematyki. Uwaga autorów koncentruje się na różnicach między poszczególnymi generacjami zarządzania, ze szczególnym uwzględnieniem roli, jaką odgrywa w tej ewolucji TQM. Asumptem do zainteresowania się tym problemem było pojawienie się w literaturze naukowej koncepcji jakości 4.0 oraz jakości 5.0, choć do tej pory w publikacjach naukowych nie numerowano wcześniejszych etapów rozwoju zarządzania jakością. Projekt badania/metodyka badawcza/koncepcja: Analiza opierała się na przeglądzie literatury i dostępnych raportów z zakresu aktualnego stanu wiedzy w obszarze zarządzania jakością. Szczególną uwagę zwrócono na publikacje na temat jakości 4.0 i 5.0 zawarte w naukowych bazach danych. Wyniki/wnioski: Autorzy zidentyfikowali atrybuty przypisane każdej z generacji zarządzania jakością. Określono miejsce koncepcji TQM w ewolucji zarządzania jakością oraz jakości 4.0, rozpoznanej jako nowa generacja TQM, istotnie rozbudowana poprzez digitalizację danych. Zidentyfikowano też wyzwania stawiane przed kształtującą się dopiero generacją zarządzania jakością określaną jako Jakość 5.0 - Sustainable Ouality. Oryginalność/wartość poznawcza: Praca przyczynia się do lepszego zrozumienia ewolucji zarządzania jakością, szczególnie w kontekście problemów związanych z numerowaniem generacji oraz roli TQM w tej ewolucji. Analiza atrybutów poszczególnych generacji oraz ich wpływu na jakość życia wnosi nowe spojrzenie w tym obszarze nauk o zarządzaniu i jakości. Oryginalność polega również na szerokim podejściu do TQM jako filozofii projakościowego zarządzania, co umożliwiło traktowanie jakości 4.0 i 5.0 jako rozbudowy holistycznego podejścia do jakości charakterystycznego dla TQM, którego umownym „punktem startowym" jest jakość 3.0. Oznacza to odejście od tak często spotykanego wąskiego traktowania TQM jako konkretnej metody zarządzania, która powinna już odejść do „lamusa" historii zarządzania jakością.

---

Purpose: The purpose of the study is to analyze various approaches to the evolution of quality management and to propose an original, in-depth approach to this issue. The authors focus on the differences between individual generations of quality management, particularly emphasizing TQM's role in this evolution. Design/methodology/approach: The analysis was based on a review of the literaturę and available reports on the current State of knowledge in quality management. Particular attention was paid to publications on quality 4.0 and 5.0 contained in scientific databases. Findings/conclusions: The authors identified attributes assigned to each generation of quality management. The place of TQM in the evolution of quality management and quality 4.0 was determined and recognized as a new generation of TQM, significantly expanded through data digitization. Challenges faced by the emerging generation of quality management known as Quality 5.0 - Sustainable Ouality were also identified. Originality/value: The work contributes to a better understanding of the evolution of quality management, especially in the context of problems related to generation numbering and the role of TQM in the evolution. The analysis of the attributes of individual generations and their impact on the quality of life brings a new perspective in this area of management and quality Sciences. The originality also lies in the broad approach to TQM as a philosophy of pro-quality management, which madę it possible to treat quality 4.0 and 5.0 as an extension of the holistic approach to quality characteristic of TQM, the conventional "starting point" of which is quality 3.0. This means a departure from the so-often-seen narrow approach to TQM as a specific management method, which should now become a thing of the past in the history of quality management.