Proposal for an evacuation procedurę for people on the autism spectrum at the scene of an emergency operation

This article presents issues related to the action of rescuers when dealing with people on the autism spectrum during a rescue operation requiring evacuation. The study aims to compile a list of behaviours that responders may encounter in their operations and to propose a procedurę for effective handling of individuals with special needs within this group. The research proces comprised an analysis of the literature on the subject and interviews in writing conducted with employees of educational institutions. Findings of the research were then used to create a graphic depicting the strength of the symptoms and a table of behaviours that a firefighter may face in a rescue situation. Those findings clearly indicate the difficulty of communicating with people on the spectrum and the variety of behaviours and reactions a firefighter may encounter. Based on the information received during the interviews, a procedure for dealing with evacuation situations is proposed. It is illustrative in nature, as functioning on the spectrum is characterised by an extensive set of behaviours. However, it provides some sort of foundation on which basic rescue operations can be based.

---

Artykuł przedstawia kwestie związane z działaniami ratowniczymi w przypadku kontaktu z osobami ze spektrum autyzmu podczas akcji ratunkowej z koniecznością przeprowadzenia ewakuacji. Celem badania jest stworzenie listy zachowań, z jakimi ratownicy mogą się spotkać w trakcie swoich działań, oraz zaproponowanie procedury skutecznego postępowania z jednostkami z potrzebami specjalnymi w ramach tej grupy. Proces badawczy obejmował analizę literatury przedmiotu oraz przeprowadzenie wywiadów w formie pisemnej z pracownikami placówek edukacyjnych. Wnioski z badania zostały następnie wykorzystane do stworzenia grafiki przedstawiającej siłę symptomów oraz tabeli zachowań, z jakimi strażak może się spotkać w sytuacji ratunkowej. Wyniki jednoznacznie wskazują na trudność komunikacji z osobami ze spektrum autyzmu oraz zróżnicowanie zachowań i reakcji, z jakimi może zetknąć się strażak. Na podstawie informacji uzyskanych podczas wywiadów proponowana jest procedura postępowania w sytuacjach ewakuacyjnych. Ma ona charakter ilustracyjny, ponieważ funkcjonowanie w obszarze spektrum autyzmu cechuje się rozległym zestawem zachowań, jednak stanowi swoiste podstawy do przeprowadzania podstawowych operacji ratunkowych.