Beyond Monuments: Rethinking Heritage Through the Mundane and the Ephemeral in Tokyo

As global cities rapidly evolve, conventional approaches to architectural heritage conservation struggle to address the complexities of contemporary urban landscapes. This paper critically examines the limitations of the Venice Charter's monument-centric principles in recognizing the cultural significance of vernacular architecture, ephemeral spaces, and community narratives that shape the lived experiences of Tokyo's residents. Grounded in critical heritage theory and ethnographic research, it proposes an alternative set of principles that acknowledge the inherent value of the mundane, the utilitarian, and the ephemeral aspects of the built environment. Case studies, including the Yanesen neighborhood's grassroots preservation efforts and Studio Gross's PARK-PLATZ placemaking intervention, illustrate the principles in action. While acknowledging the Venice Charter's historical relevance for exceptional monuments, the paper calls for an expanded, community-centric paradigm that resonates with Tokyo's ever-evolving urban fabric. By advocating for inclusive frameworks that value the dynamic interplay between residents and their surroundings, this study offers a nuanced critique of traditional top-down conservation models. It highlights the urgency of developing responsive strategies that honour the multivalent realities and lived heritage embodied in the intricate tapestries of contemporary cities.

---

W miarę jak globalne miasta szybko ewoluują, konwencjonalne podejścia do ochrony dziedzictwa architektonicznego mają trudności z uwzględnieniem złożoności współczesnych krajobrazów miejskich. Niniejszy artykuł krytycznie analizuje ograniczenia zasad Karty Weneckiej, które koncentrują się na zabytkach, w uznawaniu kulturowego znaczenia architektury wernakularnej, efemerycznych przestrzeni i narracji społeczności, które kształtują doświadczenia mieszkańców Tokio. Opierając się na krytycznej teorii dziedzictwa i badaniach etnograficznych, autor proponuje alternatywny zestaw zasad, które uznają nieodłączną wartość przyziemnych, użytkowych i efemerycznych aspektów środowiska architektonicznego. Zasady opowiadają się za: rozpoznaniem wernakularnego i efemerycznego dziedzictwa budowlanego, uwzględnieniem transformacji, rozpadu i ponownego wykorzystania adaptacyjnego jako integralnych procesów, priorytetowym traktowaniem narracji społeczności poprzez multidyscyplinarne podejście. Studia przypadków, w tym oddolne wysiłki na rzecz ochrony dzielnicy Yanesen i interwencja PARK-PLATZ Studio Gross, ilustrują zasady w działaniu. Uznając historyczne znaczenie Karty Weneckiej dla wyjątkowych zabytków, artykuł wzywa do rozszerzenia paradygmatu skoncentrowanego na społeczności, który rezonuje z ciągle ewoluującą tkanką miejską Tokio. Opowiadając się za integracyjnymi ramami, które doceniają dynamiczną interakcję między mieszkańcami a ich otoczeniem, niniejsze badanie oferuje zniuansowaną krytykę tradycyjnych odgórnych modeli konserwacji. Podkreśla pilną potrzebę opracowania strategii reagowania, które honorują wielowartościową rzeczywistość i żywe dziedzictwo zawarte w skomplikowanych gobelinach współczesnych miast.