Ceramika siwa i czarna pogranicza polsko-litewskiego

Artykuł przedstawia krótką historię rozwoju garncarstwa na terenach przygranicznych Polski i Litwy, tajniki produkcji siwaków w Polsce – z uwzględnieniem jednego z największych ośrodków (Czarnej Wsi Kościelnej) – oraz czarnej ceramiki na Litwie, wyrabianej w Parku Narodowym Dzūkija, w okolicach Merkinė, nad rzeką Niemen. Szczególny nacisk położony został na metody pracy, narzędzia, sposoby zdobienia, techniki wypalania oraz sposoby produkcji ceramiki. Dokonano także omówienia wybranych twórców siwaków z Polski oraz czarnej ceramiki na Litwie. Poza tym poruszony został także problem tożsamości narodowej i przynależności etniczno-kulturowej omawianych regionów oraz kontynuacji tradycji wypalania ceramiki wśród młodego pokolenia.

---

The article presents a short story of potteries’ development in the borderland of Poland and Lithuania. Moreover, the secrets of production of siwak in Poland, bearing in mind one of the greatest centres, Czarna Wieś Kościelna, as well as black ceramics in Lithuania. The above mentioned black ceramics are being made in the Dzūkija National Park, nearby Merkinė, by the Niemen river. Particular stress was put on the methods of work, tools, ways of decoration, baking techniques and also new ways of ceramics’ manufacture. The selected creators of siwak in Poland and black ceramics in Lithuania have been discussed. It is worth mentioning that the problem of national identity and ethnic and cultural affiliation of presented regions and continuation of firing tradition by young generation has been shown.