Koszty wypadków drogowych to jeden z elementów składowych kosztów, które stanowią podstawę do analiz efektywności ekonomicznej inwestycji drogowych. Obok kosztów eksploatacji pojazdów, czasu podróży i czasu pracy oraz kosztów emisji spalin i hałasu, koszty wypadków drogowych decydują o tym czy dana inwestycja będzie opłacalna z punktu widzenia efektywności ekonomicznej. Prawidłowe wyliczenie kosztów wypadków dla planowanych inwestycji zależy przede wszystkim od tego jak wyznaczone będą prognozowane wskaźniki wypadków. Wskaźniki te będą zależeć od szeregu czynników takich jak klasa drogi, natężenie, parametry geometrii drogi lub ulicy, otoczenia itp. Do analizy i oceny bezpieczeństwa ruchu drogowego (brd) w niniejszej metodzie przyjęto dwie grupy miar, są to: miary wielkości strat społecznych jako miary główne, stosowane do oceny wpływu planowanej drogi na brd oraz miary ryzyka społecznego jako miary pomocnicze, stosowane do oceny ryzyka na istniejącej i planowanej drodze. Na podstawie bazy danych o zdarzeniach drogowych z lat 2008-2010 na drogach krajowych, bazy danych o elementach drogowych (BDD - bank danych drogowych), danych o stanie nawierzchni i poboczy z systemów SOSN i SOPO, danych o natężeniu ruchu drogowego z Pomiaru Generalnego z 2010 r., danych uzyskanych z systemu wizualizacji pasa drogowego oraz danych własnych uzyskanych głównie z przeglądów dróg, zbudowano modele wpływu wybranych czynników na miary brd. Do modelowania wskaźników dla inwestycji liniowych przyjęto miary ryzyka społecznego (gęstość wypadków GW, gęstość ofiar rannych GR, gęstość ofiar ciężko rannych GCR, gęstość ofiar śmiertelnych GZ i gęstość ofiar ciężko rannych i śmiertelnych GCRZ), natomiast dla inwestycji punktowych straty społeczne (liczba wypadków LW, liczba ofiar rannych LR, liczba ofiar ciężko rannych LCR, liczba ofiar śmiertelnych LZ, liczba ofiar ciężko rannych i śmiertelnych LCRZ). Opracowana metoda będzie narzędziem umożliwiającym ocenę bezpieczeństwa ruchu drogowego dla różnych typów inwestycji, na różnych etapach procesu projektowego dla inwestycji realizowanych na drogach krajowych. Wyniki przedstawiające wpływ wybranych czynników na modele zmiennych opisujących poziom bezpieczeństwa ruchu drogowego należy wykorzystać do wytycznych, instrukcji, przykładów dobrych praktyk zalecanych i stosowanych przez projektantów. Przykładem może być negatywny wpływ szerokich poboczy utwardzonych na ciężkość wypadków.
The costs of road accidents are one of the cost components to be considered when analysing the economic effectiveness of road projects. A project's economic efficiency depends on a number of factors such as vehicle operating costs, travel time, working time and the costs of emissions, noise and road accidents. When calculating the costs of accidents for new roads, a lot depends on how forecasted accident rates will be determined. These rates will be related to a number of factors such as road class, traffic volume, road or street parameters, roadside, etc. Two groups of road safety measures are used to analyse and evaluate road safety in this method. They are societal consequences as the primary measures for evaluating how the new road will affect road safety and measures of societal risk as secondary measures for assessing risk on an existing and planned road. Models of how selected factors affect road safety are built using road accident data for the years 2008-2010 on national roads, road element database (BDD - road data bank), data on the condition of road ways and shoulders from SOSN and SOPO systems, road traffic data from the 2010 General Test, data from the roadway visualisation system and the authors' own data from road reviews. Road project rates were modelled with measures of societal risk (accident density AD, injury density ID, serious injury density SID, fatality density FD and serious injury and fatality density SIFD). Nodal projects were modelled with societal consequences (number of accidents NA, number of injuries NI, number of serious injury NSI, number of fatalities NF, number serious injuries and fatalities NSIF). The method will provide a tool that will help with assessing road safety for different types of road projects at different stages of design for projects delivered on national roads. The results presenting the effects of selected factors on models of road safety variables should be used for developing guidelines, instructions, examples of good practice recommended and used by designers. The negative effect of wide hard shoulders on accident severity is an example.
