Możliwości zmniejszania wypadkowej odchyłki przylegania zębów w walcowych kołach zębatych poprzez kształtowanie dużego koła bosego

Nierównomierny rozkład międzyzębnych obciążeń dynamicznych wzdłuż szerokości wieńca, będący jedną z głównych przyczyn wzrostu wartości naprężeń kontaktowych H i naprężeń w podstawie zęba F, obniża obciążalność i trwałość przekładni zębatych. Zgodnie z normą PN-ISO 6336 przy obliczaniu naprężeń kontaktowych i naprężeń w podstawie zęba, wpływ nierównomierności rozkładu tych obciążeń uwzględnia się odpowiednio za pomocą współczynników KH i KF. Ich zmniejszenie jest możliwe na przykład poprzez zastosowanie modyfikacji linii zęba. Okazuje się, że podobny efekt daje zastosowanie tarczowego korpusu koła dużego z odpowiednio ustawioną tarczą względem szerokości wieńca. Problem ten szeroko omówiono w publikacjach [1, 2, 3, 4], ale w odniesieniu do kół zębatych o zębach prostych. Natomiast w niniejszej pracy zajęto się kołami walcowymi o zębach skośnych. Przedstawiono sposób wyrównywania rozkładu obciążeń międzyzębnych wzdłuż szerokości wieńca poprzez odpowiedni dobór parametrów dużego koła przekładni o tzw. konstrukcji tarczowej, głównie: grubości tarczy i parametru określającego położenie tarczy koła wzdłuż szerokości wieńca względem jego brzegu. Powyższe rozważania zilustrowano przykładem obliczeniowym.

---

Uneven dynamic load distribution over the facewidth, which is one of the main reasons for an increase in the contact stress H and tooth-root stress F, reduces load capacity and durability of gears. According to standard ISO 6336 in the calculation of the contact stress and tooth-root stress, the influence of uneven distribution of these loads shall be taken into account appropriately by using the face load factors KH and KF.. Their reduction is possible by means of crowning of the teeth or by applying a disk-type large gear wheel (wheel centre) with a properly placed disk along width of the wheel rim. This problem is widely discussed in publications [1, 2, 3, 4], but in respect of the spur gear. The present work deals with helical gear wheels and shows how to align the load distribution over the facewidth through an appropriate choice of parameters of a large gear disk-type wheel, mainly: the thickness of the disk and the disk position relative to the wheel rim edge along the rim width. The above discussion illustrates a calculation example.