Numeryczna analiza spektrometrycznego profilowania neutron-gamma do oznaczania wybranych pierwiastków w skałach

Spektrometryczne profilowanie neutron-gamma (sPNG) oferuje pośrednio możliwości identyfikacji składu mineralnego przewiercanych skał co zwiększa postęp w poszukiwaniach m.in. ropy naftowej i gazu. W pracy przedstawiono porównanie wyników symulacji komputerowych sPNG, wykonanych metodą Monte Carlo przy pomocy kodu MCNP4c [1 ] z wynikami pomiarów wykonanych na stanowisku kalibracyjnym, w Bazie Geofizyki Wiertniczej (BGW) w Zielonej Górze. Stanowisko to skonstruowane z myślą o kalibracji sond neutronowych mierzących porowatość, nie zapewnia dużego zróżnicowania składu chemicznego. Modelowanie komputerowe pozwala na rozszerzanie zakresu zmian koncentracji interesujących pierwiastków w celu dokładniejszej oceny pomiaru ich koncentracji. Uzyskano dobrą zgodność wyników symulacji z wynikami eksperymentalnymi dla badanych koncentracji pierwiastków: H, Si, Ca i Fe w blokach kalibracyjnych BGW.

---

The spectrometric neutron-gamma borehole logging (sPNG) indirectly offers the possibility of the identification of rock mineral compositions. The resulting increase of the progress in the exploration of oil and gas is noted. Comparison of the Monte Carlo simulations of the sPNG, using the MCNP 4C code [ 1 ], with the real experimental data obtained from the measurements performed at the Polish Calibration Station in Zielona Góra is presented in the paper. The Polish Calibration Station in Zielona Góra is equipped with the calibration standards of limited lithological diversity as it was mainly designed for calibration of the porosity probes. The modelling calculations allow to extend the range of edata to obtain more accurate elemental concentrations. For concentrations of the elements: H, Si, Ca and Fe in calibration standards, a good agreement between experimental and numerical results was obtained.