Prawne uwarunkowania rezygnacji z instytucji wymiany gruntów w gospodarce nieruchomościami na obszarach wiejskich

Przed drugą wojną światową cywilnoprawna umowa zamiany odgrywała znaczącą rolę jako jeden ze sposobów kształtowania prawidłowej struktury gospodarstw rolnych. Obecnie przepisów kodeksu cywilnego o zamianie nie stosuje się do przypadków wymiany gruntów regulowanych przez ustawę o scalaniu i wymianie gruntów, gdyż w tej materii znajdują zastosowanie przepisy procedury administracyjnej. Z powodu zmiany ustroju i przemian społeczno-gospodarczych, wyrażających się m.in. w likwidacji państwowych gospodarstw rolnych i spadku znaczenia spółdzielczości rolniczej, przestała istnieć przyczyna, dla której administracyjna procedura wymiany gruntów została wprowadzona. W niniejszym artykule autorka zamierza zaproponować zastąpienie administracyjnoprawnej procedury wymiany gruntów cywilistyczną (prywatnoprawną) procedurą zamiany nieruchomości. Pozwoli to na dostosowanie obecnie obowiązującej ustawy z 1982 r. do współcześnie panujących warunków społecznych i rynkowych, w tym m.in. przyczyni się do ograniczania często kosztownych i długotrwałych procedur administracyjnych.

---

The civil law agreement of exchange played an important role before the Second World War as one of the measures of maintaining the correct structure of agricultural holdings. Currently, the civil code regulations concerning the exchange are not applied to the cases of land exchange regulated by the act on land consolidation and exchange, due to the fact that in such cases the regulations of the administrative procedure are used instead. In result of the political system change as well as socio-economical evolution expressed in, among other things, the liquidation of state-owned agricultural holdings and the declination of the farming cooperatives importance, there ceased to exist the cause why the administrative procedure of land exchange was introduced. In this article I would like to propose a replacement of the administrative law procedure of land exchange with a civil law (private law) procedure of real estate exchange. This will enable to adapt the currently binding act from 1982 to the current social and market conditions. Among other things, this will contribute to the limitation of often costly and long-lasting administrative procedures.