Jura dolna i środkowa północno-wschodniego obrzeżenia Górnośląskiego Zagłębia Węglowego

Osady dolno- i środkowojurajskie między Częstochową a Zawierciem stanowią element pokrywy mezozoicznej, obrzeżającej od północnego wschodu paleozoiczny cokół Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Badania tych utworów koncentrowały się głównie na bio- i litostratygraficznych analizach materiałów pochodzących z licznie wykonanych tutaj otworów wiertniczych. Uzupełnione zostały one krytyczną analizą opublikowanych materiałów dokumentacyjnych, a także wynikami badań szeregu nowych znalezisk paleontologicznych, pochodzących bądź z odsłonięć naturalnych, bądź też z otworów wiertniczych i podziemnych wyrobisk kopalnianych. Najszerzej rozbudowane w opracowaniu rozważania biostratygraficzne opierały się najczęściej na analizach zespołów i pojedynczych taksonów otwornic, małżoraczków oraz amonitów. W przypadku niedostatecznej dokumentacji paleontologicznej lub jej braku wykorzystane zostały również wyniki analiz mikroflorystycznych, głównie megasporowych. W podsumowaniu tych badań wysunięto propozycję nowego podziału biostratygraficznego jury środkowej tego regionu, bazującego na standardowych podziałach biostratygraficznych submedyterańskiej i częściowo subborealnej jury zachodniej Europy, uwzględniającego zarazem lokalne odrębności faunistyczne badanego obszaru. Opracowanie zawiera ilustracje najważniejszych gatunków amonitów jury środkowej oraz tabele biostratygraficzne z zaznaczonymi zasięgami przewodnich taksonów faunistycznych i florystycznych jury dolnej i środkowej badanego regionu.

---

The sediments of the Lower and Middle Jurassic between Częstochowa and Zawiercie are a part of the Mesozoic cover, surrounding in the north-east the Palaeozoic basement of the Upper Silesian Coal Basin. Investigations of these deposits concerned mainly the bio- and lithostratigraphic analyses of the materials, coming from the numerous boreholes performed there. They were completed by a critical analysis of the hitherto published documentation as well as by the results of the studies of a number of new palaeontological findings, made either in the natural outcrops or in boreholes and underground mine workings. The biostratigraphic considerations are most extensive in this elaboration and they based most frequently on the analyses of the assemblages and individual taxa of foraminifers, ostracods and ammonites. In a case of an insufficient palaeontological documentation or its absence, the results of the microfloral, mainly megaspore analyses were applied as well. As a conclusion of the performed investigations one proposed a new biostratigraphic division of Middle Jurassic pertinent to the region under study, related to the standard biostratigraphic divisions of the submediterranean and in part subboreal Jurassic in Western Europe, simultaneously taking into account the local faunal peculiarities of the considered area. The elaboration bears illustrations presenting the most important species of the Middle Jurassic ammonites and the biostratigraphic tables with indicated extents of the index faunal and floral taxa of the Lower and Middle Jurassic in the studied region.