Skuteczność neutralizacji toksycznie kwaśnych gruntów na zwałowisku zewnętrznym KWB "Bełchatów"

Utwory nadmiernie zakwaszone, budujące powierzchniowe warstwy całych zwałowisk, bądź ich fragmentów, stanowią poważny problem rekultywacyjny. W 1995 roku założono doświadczenie poletkowe na toksycznie kwaśnych gruntach zwałowiska zewnętrznego KWB "Bełchatów" (grunty nadmiernie zakwaszone stanowią około 3% powierzchni tego obiektu). Celem doświadczenia i oznaczeń właściwości gruntu, w różnych odstępach czasu po jego neutralizacji, była ocena wpływu zastosowanych 5 neutralizatorów na właściwości gruntu, wzrost życicy trwałej (Lolium perenne) oraz kształtowanie się zbiorowisk grzybów glebowych. Prezentowana praca zawiera wyniki oznaczeń wybranych właściwości chemicznych gruntu, poszczególnych obiektów doświadczenia, trzy i pół roku (4 okresy wegetacyjne) po jego neutralizacji. W oparciu o analizę porównawczą ze stanem w poprzednich okresach badań, przeprowadzono ocenę trwałości skutku neutralizacyjnego. Stwierdzono, że pozytywny skutek neutralizacji toksycznie kwaśnych gruntów utrzymywał się w okresie badań na zbliżonym poziomie, lub wykazywał trend dalszej poprawy.

---

The excessively acidified formations composing the surface horizons of total dumping grounds or their fragments present a serious problem in land reclamation. In 1995 a plot experiment was established on toxically acidic soils of the outer dumping ground of the "Belchatow" Brown Coal Mine (the excessively acidified grounds constituting 3% of the area of this object). The aim of the experiment and of the determinations of soil properties at various time intervals after the neutralisation treatment, was to evaluate the effect of the applied five neutralisers on the properties of the soil. Also the growth of English rye-grass and the formation of the communities of soil fungi were estimated. The work presents the results of the determination of selected chemical properties of soil in the individual objects of the experiment during 31 years (four vegetation seasons) after the neutralisation. The durability of the neutralisation effect was evaluated on the basis of comparative analysis, the conditions assessed in earlier studies being taken into account. It was found that the positive effect of neutralisation of toxically acidic soils was maintained at a similar level during the period of the experiment or a tendency to further improvement was manifested.