Sztuka ogrodów dawnych i nowych

Ogród jest formą przestrzenną tworzoną z dwóch rodzajów składników: naturalnego obejmującego istniejący teren i zieleń oraz sztucznego będącego dziełem rąk ludzkich. Szczególny wpływ na jego ostateczną formę ma czas. Od XVI wieku w kompozycji ogrodów występują dwie przeciwstawne tendencje: geometryczna i naturalistyczna. Najbardziej popularną formą ogrodu jest park. Oprócz parków miejskich istnieją parki kalwaryjne, zdrojowe, memoralne i inne, o ściśle określonej funkcji. Park krajobrazowy wykorzystuje elementy krajobrazu naturalnego, termin ten odnosi się także do kompleksów krajobrazowych charakteryzujących się wyjątkowymi walorami naturalnymi lub kulturowymi. Ogrody botaniczne są ogrodami o charakterze dydaktycznym i naukowym, podobnie jak ogrody biblijne. Specjalne wymagania spełniać muszą ogrody dla osób niepełnosprawnych. Parki i ogrody oprócz walorów estetycznych poprawiają mikroklimat otoczenia produkują tlen, ograniczają emisję hałasu i pyłu. Umożliwiają rekreację i uprawianie sportów a także rehabilitację osobom o ograniczonej sprawności, uczą wrażliwości na piękno natury i umożliwiają kontakt ze sztuką, służą dydaktyce i nauce a na koniec stwarzają warunki egzystencji dla małych zwierząt. Trudno wyobrazić sobie bez nich cywilizowane społeczeństwo. Mimo to przez wiele dziesiątek lat sztuka ogrodów była w Polsce zaniedbywana. Czas, aby znalazła należne jej miejsce w naszej świadomości i w naszej kulturze.

---

Gardens are spatial forms created from the two types of components: a natural component, comprising the existing area and the green, and an artificial, man-made component. Time has had a special influence on gardens. Since 16th century, two contradictory tendencies have occurred in the design of gardens: geometrical and naturalistic. Parks are the most popular forms of gardens. Beside urban parks, there are sanctuary parks, spa parks, memorial parks and other types of parks of a specifically defined function. Landscape parks use the elements of the natural landscape. This term refers also to landscape complexes characterised by extraordinary natural and cultural qualities. Botanical gardens are gardens of didactic and scientific character, similarly as the Bible gardens. Beside aesthetic values, parks and gardens improve the microclimate of the surrounding area since they produce oxygen, reduce noise and dust emission. They also provide space for recreation and sport practising as well as enable rehabilitation to disabled people, develop the sensitivity to the beauty of nature, provide contact with art, serve educational purposes and finally are habitat to small animals. A civilisation society without parks is hard to imagine. Despite that fact, the art of horticulture has been neglected in Poland for many decades. It is high time now for it to find its place in our awareness and culture.