Wpływ procesu starzenia technologicznego i eksploatacyjnego na właściwości lepiszczy asfaltowych produkowanych w Polsce

W artykule przedstawiono wyniki badań odporności na starzenie technologiczne i eksploatacyjne lepiszczy drogowych produkowanych w Polsce. Proces starzenia "in situ" był symulowany w warunkach laboratoryjnych przy zastosowaniu aparatu TFOT i PAV. Do oceny zmian właściwości lepkosprężystych wykonano badania laboratoryjne lepiszczy przed starzeniem, po starzeniu TFOT i po starzeniu PAV. Wyboru metod badań do odpowiedniej oceny właściwości lepiszczy asfaltowych poddanych procesom starzenia dokonano na podstawie analizy składowych głównych. Stwierdzono, że najlepszą ocenę właściwości po starzeniu TFOT i PAV osiąga się poprzez określenie penetracji w temperaturze 5 C, lepkości dynamicznej w temperaturze 135 C i pracy odkształcenia w badaniu ciągliwości w temperaturze 15 C przy prędkości rozciągania 50 mm/min oraz pracy odkształcenia w temperaturze 25 C przy prędkości rozciągania 30 mm/min. Wykazano, że wszystkie badane lepiszcza podlegają istotnym zmianom w procesie starzenia, a proces ten w różnym stopniu wpływa na właściwości lepiszczy w zależności od rodzaju lepiszczy, stopnia i rodzaju modyfikacji, sposobu produkcji (producent).

---

In the paper the tests of ageing resistance of bitumens ageing. Produced in Poland are presented both for short and long term "In situ" ageing process was simulated in laboratory using TFOT and PAV apparatus. Laboratory tests the were carried out to determine visco-elastic properties before and after TFOT and PAV ageing. According to selected test methods the changes of bitumen properties after ageing were estimated. On the basis of principal components analysis the methods for an adequate estimation of age bitumen properties were selected. It was found that the best bitumen properties estimation after TFOT and PAV ageing is obtained by penetration test in 5 C, dynamic viscosity test in 13 C and deformation work in force-ductility test in 15 C with elongation speed of50mm/min and deformation work in 25 C with elongation speed of 30 mm/min. It was proved that all tested bitumens significantly change their properties during ageing and ageing process in different way depends on type of bitumens, grade of modification and technology of bitumen production (producer).