Management of water resources in rural areas: the Polish approach

The Water Framework Directive (WFD), whose basic aim was to create a legal background for water bodies' protection, undoubtedly affects all economic sectors. Being a specific and distinctly different water user, agriculture will have the greatest share in the implementation of WFD out of all sectors of national economy. This results from its special character (60% of the country area used by agriculture), large volume of water consumed by evapotranspiration, diffuse pollution etc. Implementation of WFD will call for undertaking of many activities to restrict an unfavourable impact of agriculture on water resources and water related ecosystems. It is assumed that agriculture should also protect water resources. Accomplishment of this task imposes significant changes in the land use of river basins. Water management can be an essential factor deciding about the sustainable development of rural areas and biological diversity of agricultural landscape. Actions undertaken so far to implement the WFD are mainly limited to the protection of water quality from agricultural pollution. It is also necessary to undertake implementation of other aims of WFD. This refers especially to the provision of good hydromorphological status of water bodies, protection of water related ecosystems and effective water use.

---

Jednym z trudniejszych do rozwiązania problemów, wynikających z postanowień Ramowej Dyrektywy, jest ocena stanu ekologicznego wód powierzchniowych, w stosunku do których prawa właścicielskie reprezentuje marszałek województwa. Są to małe cieki, lecz o bardzo dużej sumarycznej długości, gdzie bardzo trudne jest rozróżnienie, na ile są one wodami sztucznymi lub silnie zmodyfikowanymi. Równie ważnym zagadnieniem jest ustalenie sposobu wdrażania kompleksowej zlewniowej gospodarki wodnej w granicach niewielkich zlewni, w której dominują potrzeby rolnicze. Potrzeby wodne rolnictwa, w tym również bazującego na opadach atmosferycznych, powinny być ważnym elementem całościowej gospodarki wodnej w zlewni, obejmując zarówno jakościową, jak i ilościową stronę bilansu wodnego. Podejmowane dotychczas działania w zakresie wdrażania RDW ograniczają się głównie do ochrony jakości wód przed zanieczyszczeniami rolniczymi. Jest to ważne zagadnienie, którego realizacja powinna być kontynuowana, a w wielu przypadkach intensyfikowana i rozszerzana (np. ochrona obszarów zasilania wód podziemnych). Konieczne jest jednak podjęcie również działań nad wdrożeniem pozostałych celów RDW. Dotyczy to szczególnie zapewnienia dobrego stanu hydromorfologicznego cieków, ochrony ekosystemów od wód zależnych, efektywnego korzystania z wody. Istotną rolę we wdrażaniu RDW na obszarach wiejskich powinien odgrywać opracowywany obecnie Program operacyjny rozwoju obszarów wiejskich na lata 2007-2013. Zgodnie z zaleceniami Unii Europejskiej, w programie tym przewiduje się odpłatności dla rolników za utrudnienia wynikłe przy wdrażaniu RDW. Problematyka wodna może być również uwzględniania w programach rolnośrodowiskowych. Programy rozwoju obszarów wiejskich będą musiały być, przynajmniej częściowo, koordynowane na poziomie dorzeczy oraz połączone z planami zarządzania obszarami dorzeczy, wymuszając ścisły związek między odpowiednimi instytucjami odpowiedzialnymi za rozwój obszarów wiejskich oraz instytucjami zarządzającymi zasobami wodnymi.