Ideas of flood protection in Poland

Man used to build his houses and to utilise for agriculture purpose the river valleys (fertile soils, access to water) for ages in spite of the existing flood hazards. It was necessary to undertake actions that would prevent him from being flooded. Up to now, the flood control has been mainly on technical solutions-flood embankments, water reservoirs, training of rivers. Now it is commonly recognised that these actions brought unfavourable transformations of the natural environment but did not give full security from high water on the other hand. Instead of technical actions, which aimed at modifying hydrologic phenomena and adjusting them to the requirements of economic activity it seems more reasonable to adjust man to such natural phenomena like e.g. floods. In that case, non-technical actions like proper spatial planning, good construction law, insurance's, early warning systems, education etc should be of primary importance. The possibility of conciliation the flood prevention with the nature protection is a subject of many analysis and depends on the present land use of the river valleys and their nature values. Some Polish experiences are presented in the paper.

---

Od wieków człowiek budował swoje domy i użytkował rolniczo doliny rzeczne (żyzne gleby, dostęp do wody), pomimo dużego zagrożenia powodziowego. Podejmowanie działań dla ochrony przed żywiołem wodnym okazało się niezbędne. Ochrona przeciwpowodziowa opierała się głównie na rozwiązaniach technicznych, w tym przede wszystkim na wałach przeciwpowodziowych. Rozwiązania techniczne umożliwiły rozwój cywilizacyjny kraju, ale przyniosły również niekorzystne przekształcenia środowiska przyrodniczego. Dlatego też poszukuje się nowych sposobów ochrony przeciwpowodziowej, podkreślając duże znaczenie tzw. metod nietechnicznych, do których zaliczyć można: planowanie przestrzenne, prawo budowlane z rozwiązaniami konstrukcyjnymi budynków odgórnych na zawilgocenia, system wczesnego ostrzegania, ubezpieczenia od powodzi itp. Możliwości godzenia interesów środowiska przyrodniczego z ochroną przeciwpowodziową dolin rzecznych jest przedmiotem wielu dyskusji. W pracy przedstawiono poglądy na tę problematykę na tle istniejącego systemu ochrony przeciwpowodziowej.