Automatyczna aerometria górnicza dla kontroli zagrożeń aerologicznych

W artykule scharakteryzowano górnicze zagrożenia aerologiczne, związane bezpośrednio lub pośrednio z procesami wentylacji kopalń. Przedstawiono czynniki wpływające na kształtowanie się potencjalnego i rzeczywistego poziomu zagrożeń aerologicznych z podziałem na trzy grupy: naturalne, górnicze i techniczne. Omówiono czynniki, parametry i wskaźniki, których kontrola i jej dokładność mają wpływ na ocenę poziomu zagrożenia, a przez to . na podejmowanie decyzji o działaniach prewencyjnych w przypadku wzrostu zagrożenia (np. rozpoczęcie prac profilaktycznych, wycofanie załogi, rozpoczęcie akcji). Przedstawiono szeroką gamę najczęściej stosowanych czujników zarówno o działaniu cyklicznym, jak i o działaniu ciągłym oraz nową generację przyrządów tzw. wieloczujnikowych przyrządów pomiarowych o działaniu ciągłym. Dokonano przeglądu możliwości zastosowania powyższych czujników i przyrządów wieloczujnikowych do kontroli zagrożeń aerologicznych. Wskazano przy tym na fakt, iż tak szeroki zakres pomiarowy atmosfery kopalnianej upoważnia do określania ich mianem automatycznej aerometrii górniczej. W podsumowaniu zaakcentowano znaczenie stałego podnoszenia poziomu bezpieczeństwa załogi i ruchu zakładu górniczego oraz zależność, pomiędzy stosowaniem automatycznej aerometrii górniczej a szybkością i prawidłowością podejmowania odpowiednich działań prewencyjnych.

---

The mining aerological hazards related directly or indirectly to mine ventilation processes have been characterized in the paper. The factors influencing a formation of potential and real level of aerological hazards classified into three groups: natural, mining and technical ones have been presented. Factors, parameters and rates as well as their control and accuracy influencing the evaluation of the hazards level and thereby having impact on taking preventive decisions in case of increase of hazards (e.g. preventive treatment, withdrawal of the staff, beginning of the mine rescue operations) have been discussed. A wide range of the mostly used sensors both of periodic and continuous operation as well as a new generation of so-called multi-sensor on-line instruments have been shown in the paper. Use of the above mentioned sensors and multi-sensor instruments to control of aerological hazards have been reviewed. It has been emphasized that a wide measuring range of the mine atmosphere allows all these measuring devices to be called automatic mining aerometry. In the summary it has been emphasized that the improvement in safety of staff and mine as well as relationship between use of automatic mining aerometry and quickness and correctness of suitable preventive action are of great importance.