Wpływ panujących kierunków architektury na kształt zabudowy wybranych placów łódzkich w latach 1945-1989

Artykuł jest początkiem pracy nad analizą architektury w strefie śródmiejskiej Łodzi, powstałej w latach 1945-1989. Ten krótki okres czasu dzieli się na kilka faz, dla których cezurami są daty wydarzeń historycznych w Polsce: 1945-1949, 1949-1956, 1956-1970 oraz 1980-1989. Łódzkie place nie mają zbyt długiej historii. Najstarszy z nich to Stary Rynek; kolejne powstały dopiero w XIX wieku (Plac Wolności, Plac Reymonta, Plac Zwycięstwa, Plac Barlickiego). Oczywiście są też place powstałe w późniejszym okresie, jak na przykład Plac Niepodległości. W związku ze specyfiką łódzkiej dziewiętnastowiecznej zabudowy i historią miasta niektóre z tych przestrzeni publicznych otrzymały nową zabudowę we wspomnianym okresie. Nowe budynki w mniejszym lub większym stopniu odpowiadają skali założeń placowych. Również ich architektura, uzależniona przecież od panujących kierunków architektury, często kontrastuje z otoczeniem.Który zatem kierunek miał pozytywny wpływ na przestrzeń wybranego placu, a który się nie sprawdził?

---

This essay initiates a series of studies that endeavour to analyse and evaluate the architecture that developed in the central part of Łódź between 1945 and 1989. This short period is divided into a number of stages that coincide with the turning points in the history and politics of post-war Poland: 1945-1949, 1949-1956, 1956-1970, and 1980-1989. The squares in Łódź cannot boast a longstanding history. The Stary Rynek is the oldest one; others were constructed in the 19th century (Plac Wolności, Plac Reymonta, Plac Zwycięstwa, Plac Barlickiego). Some squares, such as the Plac Niepodległości, were constructed at later times. Because of the specific and unique nature of the 19th century architecture of Łódź and the history of the city, new buildings were developed in these public spaces in the period under examination. They correspond with the scale of the existing squares to some degree.However, their design, dependent on prevalent architectural trends, contrasts or contradicts their surroundings. The present essay attempts to answer the question which trends influenced the space of the squares examined in a positive way and which trends worked to its disadvantage.