Krystalizacja stopów amorficznych typu Fe-X-Si-B (X=Cr, Mo)

Z danych literaturowych oraz wcześniejszych badań własnych autorów wynika, że właściwości fizyczne, a w szczególności właściwości magnetyczne i elektryczne amorficznych stopów Fe-X-Si-B, otrzymanych metodą melt spinning, bardzo silnie zależą od rodzaju dodatku stopowego X. Dalszą modyfikację tych właściwości można uzyskać w wyniku odpowiedniej obróbki cieplnej. W niniejszym artykule przedstawiono wyniki badań wpływu wygrzewania w zakresie temperatur 300-875 K na strukturę oraz właściwości elektryczne stopów Fe78Si8B14, Fe76Mo2Si8B14 i Fe76Cr2Si8B14. Na podstawie badań strukturalnych i rezystometrycznych stwierdzono, że dodanie do stopu Fe78Si8B14 molibdenu lub chromu powoduje spowolnienie rozrostu fazy alpha-Fe(Si) w osnowie amorficznej. Określono sposób zarodkowania, morfologię tworzących się faz oraz przeprowadzono ich identyfikację. Stwierdzono duży wpływ molibdenu na rozdrobnienie ziarn. Otrzymane wyniki badań strukturalnych pozwoliły na wytłumaczenie obserwowanych zmian właściwości fizycznych badanych stopów, występujących wraz ze wzrostem temperatury.

---

From literature data and from the results of authors' previous investigations it can be concluded that physical properties of Fe-X-Si-B amorphous alloys, obtained by melt spinning method, depend on the type of alloying element X. A further modification of magnetic and electric properties of these alloys may be achieved by proper heat treatment. The paper presents the results of investigations of the effect of annealing in the temperature range 300-875 K on structure and electric properties occuring in Fe78Si8B14, Fe76Mo2Si8B14 and Fe76Cr2Si8B14 alloys. It was found, based on structural and resistometric investigations, that the addition of Mo and Cr atoms to Fe78Si8B14 alloy caused slower growth of alpha-Fe(Si) crystalline phase in the amorphous matrix. The way of nucleation and the morphology of originating crystalline phases have been analysed and the phase identification has been carried out. A large effect of molybdenum on grains refinement of the precipitated phase has also been observed.