Theoretical and experimental investigations on vibrations induced by dry friction.

Rational design and exploitation of mechanical systems with nodes of friction demands for knowledge about correlation of friction and of vibrations. Authoritative analysis of behaviour of these systems, behaved with methods of computer simulation, will demand usage not only correct models of these systems, but also satisfactory models of friction appointed on the ground of experimental investigations. New investigative tools, in form of suitable apparatus measuring and of computer technics, make possible build such models of friction. In the paper are presented selected results of experimental investigations of vibrations of mechanical system with dry friction, which made possible identification of accepted model of friction. One gave for example parameter model of friction for investigated friction pairs - and example his use in simulation investigations. Obtained results show large dependence of character of vibrations from values of control parameters and of kind of materials of friction pairs. Proposed model of friction can be useful in analysis of behaviour oneself of mechanical system with dry friction on stage his of design and of exploitation.

---

Racjonalne projektowanie i eksploatacja układów mechanicznych z węzłami tarcia wymaga wiedzy o współzależności tarcia i drgań. Miarodajna analiza zachowania się tych układów, prowadzona metodami symulacji komputerowej, wymaga stosowania nie tylko poprawnych modeli tych układów, ale także zadowalających modeli tarcia wyznaczonych na podstawie badań doświadczalnych. Nowe narzędzia badawcze, w postaci odpowiedniej aparatury pomiarowej oraz technik komputerowych, umożliwiają budowę takich modeli tarcia. W pracy przedstawiono wybrane wyniki doświadczalnych badań drgań układu mechanicznego z tarciem suchym, które umożliwiły identyfikację przyjętego modelu tarcia. Podano przykładowo parametry modelu tarcia dla badanych skojarzeń ciernych oraz przykład jego wykorzystania w badaniach symulacyjnych. Uzyskane wyniki wykazują dużą zależność charakteru drgań od wartości parametrów sterujących oraz rodzaju materiałów pary ciernej. Zaproponowany model tarcia może być przydatny w analizie zachowania się układu mechanicznego z tarciem suchym na etapie jego projektowania i eksploatacji.