Procesy hydrochemiczne na obszarze obiektu melioracyjnego Konowały i terenach przyległych

Badania przeprowadzano w celu rozpoznania głównych procesów hydrochemicznych na tle warunków geomorfologicznych, hydrologicznych i glebowych, a także w celu zbadania wpływu zanieczyszczeń rolniczych na wody obiektu melioracyjnego Konowały i jego okolic. Badany teren zajmuje północną część starowistuliańskiego basenu wytopiskowego, wchodzącego w skład dzisiejszej doliny Narwi. Otoczony jest on piaszczystymi i gliniastymi wysoczyznami morenowymi, a w jego dnie i na obrzeżach występują liczne formy kemowe. Obiekt melioracyjny Konowały jest polderem odwadnianym przez system rowów melioracyjnych, z których woda przepompowywana jest od doliny Narwi. Zwierciadło wód podziemnych zalega płytko (0,5 - 1,0m.) w obrębie basenu, a znacznie głębiej pod wysoczyznami (2 - 5 do poniżej 10m.). W obiekcie Konowały występują obecnie gleby torfowo-murszowe MtII, utworzone głównie z torfów olesowych silnie rozłożonych i turzycowiskowych średnio rozłożonych. W celu identyfikacji głównych procesów hydrochemicznych posłużono się analizą czynnikową. Największy wpływ na chemizm wód badanego obiektu ma proces zanieczyszczania antropogenicznego, którego źródła zlokalizowane są na wysoczyznach. Mniejsze znaczenie ma wzbogacanie tych wód w wyniku procesów naturalnych. Zarówno ilość zanieczyszczeń antropogenicznych, jak też substancji naturalnych w wodach zmniejsza się radykalnie w miarę przesuwania się ku środkowej części torfowiska.

---

The aim of the researches was recognition of main hydrochemical processes on background of geomorphological, hydrological and soil conditions, and also examining of influence of agricultural pollution on water of the reclaimed peatland Konowały and surroundig area. The investigated area occupies Northern part of old Vistulian melt-out basin entering in composition today's Narew river valley. It is surrounded by sandy and clayey morainic plateaus, and there are numerous kames in its bottom and on the edges. This is a polder drained by the drainage ditches, from which water is pumped to the Narew river valley. The groundwater table is not deep within the basin, and considerably deeper in the morainic plateau. Nowadays peat-muck soils of the second degree of mucking process mostly formed from strongly decomposed wood peats and moderate decomposed sedge peats predominate in the Konowały polder. Factor Analysis was used in order to identify of main hydrochemical processes. The contamination of the investigated area with anthropogenic pollution from the surrounding uplands is the most important process. The natural process of enriching by compounds is less significant. The amount of both antropogenic pollution and natural substances in water decrease intensely from the moraine to the center of the reclaimed peatland.